Birus
From Wikipedia, the free encyclopedia
An birus o virus (Latin na virus, na boot-sabihon lason)[1] iyo sarong ahenteng nakakaulakit na nagpapadakul sana sa laog kan mga buhay na selula nin sarong organismo. Nakakapag-ulakit an mga birus sa gabos na klase nin pormang-buhay, hale sa hayop asin tinanom hasta sa mga mikroorganismo, kaiba an mga bakterya asin arkeya.[2]
Gikan sa artikulo ni Dmitri Ivanovsky kaidtong 1892 na naglaladawan nin dae-bakteryang patoheno na nag-uulakit nin mga tinanom kan tobako, asin an pagdiskobre nin virus-mularang tabako ni Martinus Beijerinck kaidtong 1898,[3] harus 5,000 sarihay kan virus an nailadawan nin detalyado,[4] pero igwang milyun-milyong klase kaini.[5] Mahihiling an mga virus sa harus gabos nin mga ekosistema kan kinaban asin sinda an may pinakadakul na klase nin biyolohikal na entidad.[6][7] An pag-aadal kan virus iyo bistado bilang "birolohiya", sarong sangay kan mikrobiyolohiya.