Англи хэлэн
From Wikipedia, the free encyclopedia
Англи хэлэн (English language) — гээшэ баруун герман бүлын хэлэн, мүнөө хадаа дэлхэйн эгээ тарааһан хэлэн ба эгээн олон хүүнүүдэй түрэлхи хэлэн юм. Ехэ Британиин, Ирландын (ирланд хэлэтэй хамта), АНУ-гай, Канадын (франци хэлэтэй), Австралиин, Шэнэ Зеландиин, Урда Африкын Уласай, зарим Карибын арал-уласуудай болон бусад уласуудай гүрэнэй хэлэн болоно. Нэгэдэһэн Үндэһэтэнэй Байгуулгын зургаан албан ёһоной ажаллалгын хэлэнүүдэй нэгэн.
Англи хэлэн | |
---|---|
English language | |
Тараалга |
Ехэ Британи, АНУ, Энэдхэг, Австрали, Канада, Ирланд, Шэнэ Зеланд, Филиппина г.м. дэлхэй даяар |
Түрэлхи хэлэтнэй тоо |
Түрэлхи: 380 сая (2001)[1], Хоёрдогшо: 250 сая[1]-1.8 тэрбум (2004)[2] |
Хэлэнэй ангилал |
Энэдхэг-Европо
|
Үзэг бэшэг | Латин үзэг (Англи хубилбари) |
Албан ёһоной хэрэглээ | |
Улас |
Загбар:Country data Ехэ Британи, АНУ, Австрали гэхэ мэтээр 54 улс Олон уласай байгуулалга: НҮБ Европын Холбоо Британиин Нүхэрлэл |
Орон нютаг | Хонконг (БНХАУ) |
Томьёолбори | |
ISO 639-1 | en |
ISO 639-2 | eng |
ISO 639-3 | eng |
Англи хэл тархалтын бүдүүвч зураг:
Албан ёсны, үндэсний, хүн амын төрөлх хэл болдог улс
Гол биш боловч албан ёсны хэл нь болдог улс |
Англи хэлэн хадаа 335 оршом сая хүнэй (2003 он) түрэлхи хэлэн, хитад ба испани хэлэнэй һүүлдэ дэлхэйн гурбадахи олон түрэлхи хэлэгшэдтэй хэлэн мүн[3][4], хэлэгшэдэй ниитын тоо (хоёрдохи хэлэн агуулбал) — 1.3 тэрбум хүнһөө олон (2007).
Мүнөө үеын англи хэлэн эртын англи гү, али англо-саксон хэлэнэй нэгэн аялгуугаар бии боложо, V зуун жэлэй үедэ Британида нэбтэрһэн баруун герман аялгуугаар баяжаһан хэлэн юм. Тэрэшэлэн түүхын хүгжэлэй ябасада лата болон франци хэлэнэй норманд аялгуугаар баяжажа ерэһэн байна. 1362 ондо франци хэлые халажа, англи хэлые Англиин хуули ёһоной хэлэн болгоһоор англи хэлэнэй жэнхэни һэргэлтэ эхилжэ, XIV зуун жэлдэ Англиин удха зохёолой бии бололго, XV зуун жэлэй хэблэлэй бии бололго, XVI—XVII зуун жэлэй Уильям Шекспир, Эдмунд Спенсер, Кристофер Марло гэхэ мэтын Англи удха зохёолой суута түлөөлэгшэдэй эриниие дамжан, хэлэ зүйшэ Сэмюэл Джонсоной зохёоһон англи хэлэнэй стандартшалһан дүрэм гараһаар мүнөө сагай түгэс хэлэн боложо бүрилдэһэн гэжэ үзэдэг байна.