خەلافەت
From Wikipedia, the free encyclopedia
خەلافەت ڕژێمێکی دەسەڵاتە کە سەرکردەیەکی موسڵمان بەپێی شەریعەتی ئیسلام حکوومەتم دەکات. خیلافەت یان جێنشینی، لەبەر ئەوە وەها ناو نراوە کە خەلیفە جێگەی پێغەمبەری ئیسلام، محەممەد دەگرێتەوە بۆ سەرکردایەتی کردنی موسڵمانان و دەوڵەتی ئیسلامی. خەلافەت لای شیعە بابەتێکی فراوانترە لە حکوومەتی دوای پێغەمبەر، خیلافەت لای ئەوان دەکرێت کورت بکرێتەوە بە درێژبوونەوەی پێغەمبەرایەتی و وتەی خەلیفە و کردار و بڕیارەکانی بەڵگەن و دەبێت بە ھەند وەربگیرێن. لای سوننە دەبێتە خەلیفە کاتێک بە فەرمانڕەوا دابنرێت، بەڵام شیعە جکوومەت بە بەرھەمێک لە بەرھەمەکانی خیلافەت دادەنێن، یان لە بەختەوەری خەڵکە کە ئیمام ببێتە فەرمانڕەوا. بەڵام ئەگەر نەبێتە فەرمانڕەوا ئەوا ھەر ئیمامە لای ئەوان. دوای ئەوەی خیلافەت لە ساڵی ١٩٢٤ بە ڕووخانی خیلافەتی عوسمانی کۆتایی پێهات چیتر لە هیچ شوێنێک دەسەڵاتی خیلافەت نەماوە.
ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. کێشەی دیاریکراو بریتییە لە: چاککردنەوەی ھەڵەی ڕێنووس ڕێزمان. (٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠) |
ئەم وتارە بەشێکە لە زنجیرەی |
خەلافەتی ڕاشدین |
ئەبوبەکر · عومەر کوڕی خەتتاب |
<دەوڵەتی ئەمەوی |
موعاویە کوڕی ئەبووسوفیان · یەزید کوڕی معاویە ··· موعاویە کوڕی یەزید ··· مەروان کوڕی حەکەم |
دەوڵەتی عەبباسی |
دەوڵەتی عوسمانی |
دەوڵەتی فاتیمی |
بابەتە پەیوەندیدارەکان |
پایتەختی خەلافەتەکان |
ناودارەکانی خەلافەت |
معاویە کوڕی ئەبووسوفیان · عومەری کوڕی عەبدول عەزیز |