Ρήξη Τίτο–Στάλιν
Πολιτική σύγκρουση του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο με τον Ιωσήφ Στάλιν / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η ρήξη Τίτο-Στάλιν ή Σοβιετική-Γιουγκοσλαβική ρήξη ήταν το αποκορύφωμα μιας σύγκρουσης μεταξύ των πολιτικών ηγεσιών της Γιουγκοσλαβίας και της Σοβιετικής Ένωσης, υπό τον Γιόσιπ Μπροζ Τίτο και τον Ιωσήφ Στάλιν, αντίστοιχα στα χρόνια που ακολούθησαν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και παρουσιάστηκε και από τις δύο πλευρές ως ιδεολογική διαμάχη, η ρήξη ήταν εξίσου προϊόν μιας γεωπολιτικής σύγκρουσης στα Βαλκάνια, που περιλάμβανε επίσης την Αλβανία, τη Βουλγαρία και την κομμουνιστική εξέγερση στην Ελλάδα, την οποία υποστήριζε η Γιουγκοσλαβία του Τίτο και η Σοβιετική Ένωση αντιτάχθηκε κρυφά.
Στα χρόνια που ακολούθησαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γιουγκοσλαβία επεδίωκε στόχους οικονομικούς, εσωτερικούς και εξωτερικής πολιτικής που δεν ευθυγραμμίζονταν με τα συμφέροντα της Σοβιετικής Ένωσης και των συμμάχων της στο Ανατολικό Μπλοκ. Συγκεκριμένα, η Γιουγκοσλαβία ήλπιζε να δεχτεί τη γειτονική Αλβανία στη γιουγκοσλαβική ομοσπονδία. Αυτό ενθάρρυνε μια ατμόσφαιρα ανασφάλειας εντός της αλβανικής πολιτικής ηγεσίας και επιδείνωσε τις εντάσεις με τη Σοβιετική Ένωση, η οποία κατέβαλε προσπάθειες να εμποδίσει την Αλβανο-Γιουγκοσλαβική ενσωμάτωση. Η γιουγκοσλαβική υποστήριξη των κομμουνιστών ανταρτών στην Ελλάδα ενάντια στις επιθυμίες της Σοβιετικής Ένωσης περιέπλεξε ακόμη περισσότερο την πολιτική κατάσταση. Ο Στάλιν προσπάθησε να πιέσει τη Γιουγκοσλαβία και να μετριάσει τις πολιτικές της χρησιμοποιώντας τη Βουλγαρία ως μεσαζόντα. Όταν η σύγκρουση μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και Σοβιετικής Ένωσης δημοσιοποιήθηκε το 1948, παρουσιάστηκε ως ιδεολογική διαμάχη για να αποφευχθεί η εντύπωση μιας μάχης εξουσίας εντός του Ανατολικού Μπλοκ. Η ρήξη εγκαινίασε την περίοδο Ινφορμπιρό των εκκαθαρίσεων εντός του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας. Συνοδεύτηκε από ένα σημαντικό επίπεδο αναστάτωσης στη γιουγκοσλαβική οικονομία, η οποία στο παρελθόν εξαρτιόταν από το Ανατολικό Μπλοκ. Η σύγκρουση προκάλεσε επίσης φόβους για μια επικείμενη σοβιετική εισβολή και ακόμη και μια απόπειρα πραξικοπήματος από ανώτερους στρατιωτικούς ηγέτες που ευθυγραμμίζονταν με τη Σοβιετική Ένωση, φόβος που τροφοδοτήθηκε από χιλιάδες συνοριακά επεισόδια και εισβολές που ενορχηστρώθηκαν από τους Σοβιετικούς και τους συμμάχους τους. Στερημένη της βοήθειας από τη Σοβιετική Ένωση και το Ανατολικό Μπλοκ, η Γιουγκοσλαβία στράφηκε στη συνέχεια στις Ηνωμένες Πολιτείες για οικονομική και στρατιωτική βοήθεια.