Σέιμ της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Σέιμ της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, ή Γενικό Σέιμ (πολωνικά: sejm walny, λατινικά: Comitia generalia)[1] ήταν το διμερές κοινοβούλιο της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας. Ιδρύθηκε από την Ένωση του Λούμπλιν το 1569 από τη συγχώνευση του Σέιμ του Βασιλείου της Πολωνίας και του Σεϊμάς του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας, της Ρουθηνίας και της Σαμογιτίας. Ήταν ένα από τα κύρια στοιχεία της δημοκρατικής διακυβέρνησης στην Κοινοπολιτεία (βλ. Χρυσή Ελευθερία). Το Σέιμ ήταν ένας ισχυρός πολιτικός θεσμός και ο βασιλιάς δεν μπορούσε να ψηφίσει νόμους χωρίς την έγκριση αυτού του οργάνου.
Σέιμ της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów | |
---|---|
Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία | |
Είδος | |
Τύπος | Δύο βουλές |
Επιμελητήρια | Γερουσία Βουλή των Αντιπροσώπων [pl] |
Διάρκεια θητείας | 2 χρόνια |
Ιστορία | |
Σύσταση | 1 Ιουλίου 1569 |
Κατάργηση | 24 Οκτωβρίου 1795 |
Αντικατέστησε | Σέιμ του Βασιλείου της Πολωνίας |
Αντικαταστάθηκε από | Σέιμ του Δουκάτου της Βαρσοβίας |
Ηγεσία | |
Βασιλιάς της Πολωνίας | Στανίσουαφ Αύγουστος Πονιατόφσκι Από 1764 |
Διευθύνων του Σέιμ | Στανίσουαφ Κόστκα Μπιελίνσκι Από 1793 |
Εκλογές | |
Γερουσία εκλογικό σύστημα | Διορισμός από Βασιλιά |
Βουλή των Αντιπροσώπων εκλογικό σύστημα | Πολλαπλές μη μεταβιβάσιμες ψήφοι με περιορισμένο δικαίωμα ψήφου |
Βουλή των Αντιπροσώπων τελευταία εκλογή | 27 Μαΐου 1793 |
Τόπος συνεδριάσεων | |
Βασιλικό Κάστρο, Βαρσοβία |
Τα δύο σώματα ενός σέιμ ήταν η Γερουσία (senat) αποτελούμενη από υψηλούς εκκλησιαστικούς και κοσμικούς αξιωματούχους και η κάτω βουλή, η Βουλή των Αντιπροσώπων (izba poselska), το ίδιο το σέιμ, των κατώτερων αξιωματούχων και των εκπροσώπων όλων των σλάχτα (ευγενείς).[2]
Η διάρκεια και οι συχνότητες των Σέιμ άλλαξαν με την πάροδο του χρόνου, με τη συνεδρία των έξι εβδομάδων που συγκαλείτο κάθε δύο χρόνια να είναι η πιο συνηθισμένη. Οι τοποθεσίες του Σέιμ άλλαξαν κατά τη διάρκεια της ιστορίας, με την πρωτεύουσα της Κοινοπολιτείας, τη Βαρσοβία, να αναδεικνύεται ως η κύρια τοποθεσία. Ο αριθμός των βουλευτών και των γερουσιαστών του Σέιμ αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου, από περίπου 70 γερουσιαστές και 50 βουλευτές τον 15ο αιώνα σε περίπου 150 γερουσιαστές και 200 βουλευτές τον 18ο αιώνα. Τα πρώτα Σέιμ είχαν ως επί το πλείστον πλειοψηφική ψηφοφορία, αλλά από τον 17ο αιώνα, η ομόφωνη ψηφοφορία έγινε πιο κοινή, και σε 32 Σέιμ τέθηκαν βέτο με τη διάταξη του liberum veto, ιδιαίτερα στο πρώτο μισό του 18ου αιώνα. Αυτή η συσκευή άσκησης βέτο έχει πιστωθεί ότι παρέλυσε σημαντικά τη διακυβέρνηση της Κοινοπολιτείας.
Εκτός από τις τακτικές συνεδριάσεις του Γενικού Σέιμ, την εποχή των εκλεγόμενων βασιλέων, που ξεκίνησε το 1573, τρεις ειδικοί τύποι Σέιμ (Σέιμ σύγκλησης, εκλογής και στέψης) χειρίστηκαν τη διαδικασία των βασιλικών εκλογών στην περίοδο της μεσοβασιλείας. Συνολικά, 173 Σέιμ συναντήθηκαν μεταξύ 1569 και 1793.