هیدروکلریک اسید
From Wikipedia, the free encyclopedia
هیدروکلریک اسید یا اسید هیدروکلریک یک محلول شفاف، بیرنگ و با بوی بسیار تند از هیدروژن کلرید (HCl) در آب است. یک اسید معدنی بسیار خورنده و قوی با استفادههای صنعتی زیاد است. هیدروکلریک اسید بهطور طبیعی در اسید معده یافت میشود. پیاچ (pH) این اسید بین ۰ تا ۲ است. هیدروکلریک اسید از قدیم به نامهای اسیدم سالیس، موریاتیک اسید و جوهر نمک معروف بوده و از ویتریول (سولفوریک اسید) و نمک طعام به دست آمد. هیدروکلریک اسید آزاد ابتدا در قرن شانزدهم توسط آندریاس لیباویوس رسماً معرفی شد. بعدتر، توسط شیمیدانهایی مثل ژوهان رودولف گلابر، جوزف پریستلی و همفری دیوی در تحقیقات علمی شان مورد استفاده قرار گرفت.
اسید هیدروکلریدریک (PH1) | |||
---|---|---|---|
| |||
Hydrochloric acid | |||
دیگر نامها Muriatic acid Spirit(s) of Salt | |||
شناساگرها | |||
شماره ثبت سیایاس | ۷۶۴۷–۰۱–۰ | ||
شمارهٔ آرتیئیسیاس | MW4025000 | ||
خصوصیات | |||
فرمول مولکولی | HCl in آب (H2O) | ||
جرم مولی | 36.46 g/mol (HCl) | ||
شکل ظاهری | شفّاف و بیرنگ تا زردِ روشن liquid | ||
چگالی | 1.18g/cm3 | ||
دمای ذوب | −۲۷٫۳۲ °C (247 K) ۳۸٪ solution. | ||
دمای جوش | ۱۱۰ °C (383 K), ۲۰٫۲٪ محلول؛ ۴۸ °C (321 K), ۳۸٪ محلول. | ||
انحلالپذیری در آب | امتزاجپذیر. | ||
اسیدی (pKa) | -8.0 | ||
گرانروی | 1.9 mPa·s at 25 °C 31.5% محلول | ||
خطرات | |||
MSDS | External MSDS | ||
طبقهبندی ئییو | C | ||
کدهای ایمنی | R۳۵, R۳۷ | ||
شمارههای نگهداری | S26, S۳۶, S45 | ||
خطرات اصلی | Corrosive | ||
لوزی آتش | |||
نقطه اشتعال | |||
ترکیبات مرتبط | |||
دیگر آنیونها | F- Br- I- | ||
مرتبط با اسید | هیدروبرومیک اسید هیدروفلوئوریک اسید هیدروژن یدید سولفوریک اسید | ||
به استثنای جایی که اشاره شدهاست در غیر این صورت، دادهها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شدهاند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |||
Infobox references | |||
|
با آغاز تولید گسترده در انقلاب صنعتی، هیدروکلریک اسید در صنایع شیمیایی به عنوان یک واکنشگر ناب در تولید مقیاس بزرگ وینیل کلرید برای پلاستیک پیویسی، و MDI/TDI برای پلیاورتان مورد استفاده قرار گرفت. کاربریهای زیادتری هم در مقیاس کوچک دارد که شامل خانهداری، ساخت ژلاتین و دیگر افزودنیهای غذایی، رسوبزدایی و چرمسازی است. سالانه حدود ۲۰ میلیون تن هیدروکلریک اسید در جهان تولید میشود.
کاشف آن جابر بن حیان بوده است. از این اسید برای جرمگیری از سطوح مختلف استفاده میشود. هیدروکلریک اسید در معده نیز وجود دارد و به گوارش غذا کمک میکند. تنفس بخار هیدروکلریک اسید خطرناک است و به دستگاه تنفسی آسیب میرساند و اگر قطرهای از آن بر روی پوست بدن بچکد تولید تاول و حتی جراحتهای عمیق میکند و در چنین مواردی باید بلافاصله با محلول قلیایی رقیق مانند محلول سودا (نوشیدنی) یا جوش شیرین اثر اسید را خنثی کرد.