باد
From Wikipedia, the free encyclopedia
باد یکی از نمودهای انرژی خورشید و همان هوای متحرک است.[1] باد از نظر علم فیزیک دارای انرژی است و میتواند منبع تولید انرژی بوده یا از انرژی نهفته در آن برای مصارف بشری مانند آسیاب کردن گندم یا جو یا تولید الکتریسیته استفاده کرد. از آنجاییکه باد یک پدیده متحرک است میتوان از آن به عنوان یک منبع طبیعی و یک منبع انرژی برای به حرکت درآوردن اجسام استفاده کرد. ماهیت باد هوا است و باد از مادهای به نام هوا تشکیل شدهاست؛ بنابراین باد دارای گازهای مختلفی میباشد که این گازها، گازهای تشکیل دهنده هوا هستند. بهطور کلیتر، به حرکت گاز در جَو باد گفته میشود.
باد جریان هوایی است که از مراکز دارای فشار زیاد به طرف مراکز کمفشار به حرکت در میآید؛ بنابراین عامل ایجاد و حرکت باد فشار است. به عبارتی اگر در بین دو نقطه از اتمسفر بهطور طبیعی یا مصنوعی اختلاف فشار ایجاد شود باد بوجود آمده و باد حرکت خواهد کرد. هر چه شیب فشار (تفاوت فشار) بین دو نقطه بیشتر باشد شدت جریان هوا نیز بیشتر خواهد بود. تفاوت فشار دو نقطه را گرادیان فشار میگویند. گرادیان فشار را میتوان تحت یک رابطه علمی بیان کرده و برای آن رابطه علمی و واحدی مستقل تعریف و بیان نمود.
گرم شدن زمین و جو بهطور نابرابر و بهوجود آمدن اختلاف فشار از عوامل اصلی تولید جریانهای باد هستند. انرژی تابشی خورشید وقتی به سطح زمین برسد تبدیل به انرژی حرارتی میشود. این انرژی باعث تشکیل محدودهای کمفشار میشود که باد را بهوجود میآورد. سرعت باد نسبت به ارتفاع از سطح دریا تغییر میکند. ویژگیهای فیزیکی عوارض سطح زمین یکی از مهمترین عواملی است که در سرعت باد تأثیر میگذارد.[2]
بادها عموماً براساس درجهٔ قدرت و سرعت، نوع نیرویی که موجب به وجود آوردنشان است و محل جغرافیایی که رخ میدهند یا اثر میگذارند دستهبندی میشوند. باد یک کمیت بُرداری است، دارای دو مشخصهٔ سَمت و سرعت. سمت و سرعت یا از طریق مشاهده یا با استفاده از ابزارهای ویژه اندازهگیری میشوند.[3][4]