فتوحات مسلمانان
فتوحات مسلمانان از دوره محمد تا عثمانیان / From Wikipedia, the free encyclopedia
فتوحات مسلمانان که فتوحات اسلامی نیز نامیده میشود؛ در دوره محمد پیامبر دین اسلام جنگهایی بود که صورت گرفت و مهمترین فتح آن زمان فتح مکه و گسترش اسلام در سرزمین حجاز (نیمه غربی جزیره العرب) بود. فتوحات اسلامی از زمان خلفای راشدین آغاز شد و تا دوره عثمانیان ادامه یافت.
محمد، پیامبر اسلام با هجرت از مکه به مدینه پایههای سیاسی اسلام را پایه گذاشت، و برای دفاع از آن در مقابل دشمنان خود بهخصوص مخالفان مکی ایستادگی کرد. همچنین چندین جنگ (جنگ موته و تبوک) را برای تحکیم و حفظ ثغور اسلامی با رومیان در شام داشت؛ و به دنبال صلح حدیبیه با مکیان در نهایت موفق به فتح مکه شد. از آن پس به امپراتوریهای اطراف خود نامه فرستاد و آنها را به اسلام دعوت کرد. پس از درگذشت محمد، خلیفه اول برای دفع مدعیان پیامبری و برگشتگان از اسلام جنگهای رده ترتیب داد. در زمان وی مسلمانان به سوی نبرد با رومیان و فتح شام نیز شتافتند و کنعان به دست مسلمانان درآمد. ادامه کار در زمان خلیفه دوم، عمر بن خطاب منجر به فتح دمشق و یرموک شد و هرقل شام را رها کرد و به قسطنطنیه گریخت و شام به تدریج در دست مسلمانان افتاد و تا کوههای توروس در آسیای صغیر پیش رفتند. اورشلیم که در آن زمان «ایلیاء» نام داشت به هنگام سفر عمر به شام از سوی اسقف اعظم تسلیم شد. از آن پس عمر به گسترش فتوحات در مصر و شمال آفریقا شتافت. در دوره پیامبر اسلام، محمد نیمه غربی شبه جزیره العرب در دست مسلمانان بود. در عهد ابوبکر تمام شبه جزیره
تصرف شد. در عهد عمر مسلمانان تا فرارود (ماوراءالنهر) و شمال دریای مکران و همه ایران (به جز سواحل شمال آن سوی دیوارههای البرز) و سرزمین عراق، شام، مصر و باریکه سواحل لیبی را متصرف شدند. در زمان عثمان، تا دریاچه آرال و کنارههای دریای کاسپین تا دریای سیاه (شرق آسیای صغیر و جنوب قفقاز)، جنوب آسوان و قسمت اعظم سواحل لیبی متصرف شد.[1] در دوره اموی شمال غرب آفریقا تا مراکش، اندلس تصرف شد و بر متصرفات شرق اسلام افزوده شد.
به نوشته چیز رابینسون، جهاد محمد در سرزمین حجاز، الهامبخش اصلی فتوحات مسلمانان پس از فوت وی شد. چنانکه فرد دانر میگوید فتوحات نتیجه طبیعی آموزههای محمد و انسجامبخشی سیاسی به قبایل عربستان تحت دولت اسلامی توسط وی بودهاست. طی حدود یک دهه پس از تشکیل دولت خلافت راشدین مسلمانان موفق شدند شام، عراق و مصر را فتح کنند و سپس بر ایران چیره شدند. مسلمانان شهرهای نظامی بصره و کوفه را در عراق بنا نهادند.[2]