کاتالونیا
قلمروی خودگردان در شمال شرقی اسپانیا و ناحیه مرکزی سرزمین کاتالان است / From Wikipedia, the free encyclopedia
کاتالونیا (به اسپانیایی: Cataluña) (کاتالان: Catalunya، اکسیتان: Catalonha) یک منطقه خودمختار اسپانیایی است که در انتهای شمال شرقی شبهجزیره ایبری واقع شدهاست. کاتالونیا یکی از هشت منطقه اسپانیا است که بنا به وضعیت خودمختاریاش به عنوان ملیت تعیین شدهاست.[1] کاتالونیا شامل چهار استان بارسلونا، استان لریدا، استان خیرونا و استان تاراگونا است. پایتخت و بزرگترین شهر آن بارسلونا است که دومین شهر پرجمعیت اسپانیا و هسته هفتمین منطقه پرجمعیت شهری در اتحادیه اروپا است. کاتالونیا شامل قلمرو سابق مسیحی کاتالونیاست. این منطقه از شمال به فرانسه و آندورا، از شرق به دریای مدیترانه، از غرب به جوامع مستقل آراگون و از جنوب به بخش خودمختار والنسیا محدود میشود، همچنین گوشهای از فرانسه که هممرز با کاتالونیای اسپانیا است و کشور کوچک آندورا، کاتالونی زبان است و در کل میتوان گفت که مساحت کل منطقهٔ کاتالونیا حدود ۴۰٬۰۰۰ کیلومترمربع است. زبان رسمی آن زبان کاتالان، زبان اسپانیایی و گویش آرانی اکسیتان است.[2]
کاتالونیا
| |
---|---|
نمایی از طبیعت کاتالونیا | |
موقعیت | |
مختصات: ۴۱٫۸۱۷°شمالی ۱٫۴۶۷°شرقی / 41.817; 1.467 | |
کشور | اسپانیا |
استانها | بارسلون، خیرونا، لریدا، تاراگونا |
دهستانها | ۹۴۶ |
مرکز | بارسلون |
مدیریت | |
• رئیسجمهور | خوزه مونتیا آگوئیلرا |
مساحت (% از اسپانیا؛ رتبهام) | |
• کل | ۳۲٬۱۱۴ کیلومتر مربع (۱۲۳۹۹ مایل مربع) |
جمعیت (۲۰۱۲) | |
• کل | ۷٬۵۲۲٬۵۹۶ |
• تراکم | ۲۲۹/کیلومتر مربع (۵۹۰/مایل مربع) |
• رتبه جمعیت | ۲ ام |
• ترکیب نژادی | %۱۶ از اسپانیا |
اهلیت | |
منطقه زمانی | یوتیسی ۰ (WET) |
• تابستانی (DST) | یوتیسی +۱ (WEST) |
کد ایزو ۳۱۶۶ | ES |
سرود ملی | Els Segadors |
زبانهای رسمی | اسپانیایی و کاتالان |
اساسنامه خودمختاری | ۹ سپتامبر ۱۹۳۲ |
Parliament | مجالس عمومی |
کرسیهای کنگره | ۴۷ (از ۳۵۰) |
وبگاه |
در اواخر قرن نهم، مناطق مارس گوتیا و مارس اسپانیاییتبار توسط امپراتوری کارولنژی به عنوان واسطهای فئودالی در سراسر و در نزدیکی پیرنههای شرقی به عنوان یک مانع دفاعی علیه تهاجم اندلس (اسلامی) ایجاد شد. ایالتهای شرقی این راهپیماییها تحت حکومت واشنگ فرانکیس، «تعداد بارسلونا»، و بعدها کاتالونیا نامیده میشدند. در سال ۱۱۳۷، کاتالونیا و پادشاهی آراگون از طریق ازدواج تحت تاج آراگون متحد شدند و حکومت کاتالونیا پایهای از قدرت دریایی آراگون و گسترش در دریای مدیترانه بود. در قرون وسطی، ادبیات کاتالان شکوفا شد. بین سالهای ۱۴۶۹ و ۱۵۱۶، پادشاه آراگون و ملکه کاستیا با یکدیگر ازدواج کردند و سلطنت خود را با هم ادغام کردند، همه نهادهای متمایز، دادگاهها) و قانون اساسی را حفظ کردند.
در طول جنگ فرانسه-اسپانیا (۱۶۳۵–۱۶۵۹)، کاتالونیا در برابر حضور گسترده و سنگین ارتش سلطنتی در قلمرو خود، شورش کرد (۱۶۴۰–۱۶۵۲)، و به عنوان یک جمهوری تحت حفاظت فرانسه تبدیل شد. در یک دوره کوتاه فرانسه کنترل کامل کاتالونیا را به عهده گرفت که هزینه اقتصادی بالایی برای کاتالونیا داشت. تا سرانجام ارتش اسپانیا با آن مخالفت کرد و تحت شرایط معاهده پیرنه در سال ۱۶۵۹، که به جنگ گسترده فرانسه و اسپانیا پایان داد، پادشاهی اسپانیا بخشهای شمالی کاتالونیا را که عمدتاً در روسیسلون در فرانسه مستقر بودند، متوقف کرد. در طول جنگهای جانشینی اسپانیا (۱۷۰۱–۱۷۱۴)، پادشاهی آراگون در مقابل پادشاهی فلیپه پنجم از دودمان بوربون اسپانیا ایستاد و پیروزیهای بعدی منجر به لغو نهادهای غیر کاستیلی در کل اسپانیا و جایگزینی زبانهای لاتین و دیگر زبانها (مانند کاتالان) با اسپانیایی در اسناد قانونی شد.
در قرن نوزدهم، کاتالونیا به شدت تحت تأثیر جنگهای ناپلئونی و کارلست قرار گرفت. در نیمه دوم قرن بیستم، کاتالونیا صنعتی شدن را تجربه کرد. به عنوان ثروت از رشد صنعتی، کاتالونیا شاهد یک رنسانس فرهنگی همراه با ملیگرایی شد، در حالی که چندین جنبش کارگری ظاهر شد. در سال ۱۹۱۴، چهار استان کاتالان تشکیل یک مشترکالمنافع دادند و با بازگشت دموکراسی در جمهوری دوم اسپانیا (۱۹۳۱–۱۹۳۹)، کاتالونیا به عنوان یک دولت خودمختار دوباره بازسازی شد. پس از جنگ داخلی اسپانیا، دیکتاتوری []فرانکو]] اقدامات سرکوبگرانه، لغو موسسات کاتالان و منع استفاده رسمی از زبان کاتالان را تصویب کرد. از اواخر دهه ۱۹۵۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰، کاتالونیا شاهد رشد سریع اقتصادی و جذب بسیاری از کارگران از سراسر اسپانیا بود که بارسلونا را یکی از بزرگترین مناطق شهری صنعتی در اروپا ساخت و کاتالونیا را به مقصد مهم توریستی تبدیل کرد لذا در دوران انتقال به دمکراسی (۱۹۷۵–۱۹۸۲)، کاتالونیا استقلال محلی قابل توجهی در امور سیاسی، آموزشی، زیستمحیطی، فرهنگی به دست آورد و در حال حاضر یکی از جوامع پویای اقتصادی در اسپانیا است.