Բոշին պատերազմ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Բոշին պատերազմը (ճապ․՝ 戊辰戦争, Բոշին սենսոո, «Հողի Յանգ Վիշապի տարվա պատերազմ») քաղաքացիական պատերազմ էր Ճապոնիայում, որն ընթացել է 1868 և 1869 թվականներին, կառավարող Տոքուգավա Շոգունատի ու կայսրին իշխանությունը վերադարձնել փորձողների միջև։
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Բոշին պատերազմ | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
戊辰戦争 (1868–1869) | |||||||||||
Բոշին պատերազմում կայսեր կողմից պատերազմող Սացումա տոհմի սամուրայները | |||||||||||
|
Արևմտյան տնտեսության ազդեցության լայնացումը, ինչպես ժամանակի շատ այլ ասիական երկրներում, Ճապոնիան տանում էր դեպի անկում։ Պատերազմի ակունքը շատ ազնվականների ու երիտասարդ սամուրայների դժգոհությունն էր Շոգունատի՝ օտարականներին ընդունելու ու բաց Ճապոնիայի քաղաքականությունից, որ շարունակվում էր նախորդող տասնամյակում։ Արևմուտքի սամուրայների դաշինքը՝ Չոշու, Սացումա ու Տոսա տոհմերի գերակայությամբ, ապահովագրում էր կայսերական իշխանությունն ու մեծապես ազդում երիտասարդ Մեյջի կայսեր վրա։ Տոքուգավա Յոշինոբուն՝ կառավարող շոգունը, ընկալելով իրավիճակի անհուսալիությունը, հրաժարվում է քաղաքական իշխանությունից հօգուտ կայսեր։ Նա հույս ուներ, որ իր այդ քայլը կապահովեր Տոքուգավա տան մասնակցությունը ապագա կառավարությունում։
Այդուհանդերձ, կայսերական ուժերի ռազմական գործողությունները, պարտիզանական բռնությունները Էդոյում և Չոշուի ու Տոսայի փայփայած կայսերական հրամանգիրը՝ Տոքուգավա տունը վերացնելու մասին, ստիպեցին Յոշինոբուին ազատել ռազմական կառավարությունը, ինչը լայնացրեց կայսեր իշխանությունը։ Ռազմական ալիքն արագորեն դարձավ փոքր, բայց համեմատորեն ավելի ժամանակակից կայսերական խմբակցության անդամ, և, Էդոյի արվարձաններում հանգուցալուծվող մի շարք կռիվներից հետո, Յոշինոբուն անձամբ հանձնվեց։ Տոքուգավային հավատարիմ մարդիկ նահանջեցին հյուսիսային Հոնշու ու ավելի ուշ Հոքքայդո, որտեղ հիմնադրեցին Էձո հանրապետությունը։ Հաքոդատեի ճակատամարտի պարտությունը սակայն կոտրեց այդ վերջին ըմբոստությունը, հաստատելով կայսեր իշխանությունն ամբողջ Ճապոնիայում, ավարտելով Մեյջի հեղափոխության ռազմական փուլը։
Հակամարտությանը մասնակցել է ավելի քան 120 հազար մարդ, որոնցից մոտ 3,5 հազարը սպանվել են։ Վերջում հաղթանակած կայսերական խմբավորումը հրաժարվեց օտարականներին Ճապոնիայից հեռացնելու նպատակից, հաջորդական արդիականացման քաղաքականությանը հետևելու ու Արևմուտքի հետ կնքած «անհավասար պայմանագրերի» վերանայման հեռանկար ունենալու փոխարեն։ Սայգո Տաքամորիի՝ կայսերական խմբավորման հայտնի առաջնորդի համառության պատճառով Տոքուգավայի հպատակները՝ համաներում, իսկ Շոգունատի նախկին ղեկավարներից շատերը նոր կառավարությունում պատասխանատու պաշտոններ են ստանում։
Բոշին պատերազմը վկայում է Ճապոնիայի արդիականացման բարձր մակարդակի մասին․ Ճապոնիան հետևում էր արևմտյան ազգերին, սակայն շուտով պարտադրված ազատ առևտուրը, որը կքայքայեր երկրի տնտեսությունը, մերժվեց։ Ինչպես տնտեսությունը, այդպես էլ երկրի ներքին քաղաքականությունը արդեն շատ էին ազդվել արևմտյան երկրների, մասնավորապես՝ Բրիտանիայի ու Ֆրանսիայի կողմից։ Առժամանակ անց ճապոնացիներն ու այլք, ովքեր Մեյջի հեղափոխությունը «անարյուն» էին համարում, պատերազմին ռոմանտիկ երանգ են տալիս։
Ժամանակաշրջանն արտացոլվում է մի շարք պատմական մանգաներում ու անիմեներում։