Kantonees
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Kantonees, ouch wel Yue-Chinees geneump, is ein vaan de hoofdialekte vaan 't Chinees, gesproke in zuielek China. Wie bij de aander Chinese hoofdialekte kin me 't hiel good es 'n apaarte taol zien, umtot 't zier sterk vaan aander soorte Chinees versjèlt en neet demèt oonderling verstoonbaar is. Um politieke en cultureel reies weurt 't Kantonees toch es e dialek gezeen: de sprekers zien Han-Chineze, zjus wie de sprekers vaan 't Mandarijn en aander soorte Chinees.
De gemeine naom Kantonees kump vaan de stad Kanton (Gwanzhou) in Zuid-China, 't cultureel middepunt vaan 't taolgebeed. Heidoor is de nomenclatuur neet gans dudelek: sommege verstoon oonder Kantonees allein d'n tóngval vaan Kanton en neume de ganse dialekgróp Yue, aandere gebruke 't begrip Kantonees veur de ganse dialekgróp en neume de taol vaan Kanton Standaardkantonees. De lèste optie weurt in dit artikel ouch opgevolg.
't Kantonees zit wat status betröf tösse volkstaol en cultuurtaol in: 't gief (wie gezag) 'ne standaardvörm, 't weurt soms officieel gebruuk (veural moondeling) en vrij dèks opgesjreve. Gesjreve Kantonees kint 'n aontal karakters wat in 't Mandarijn gaaroet neet weurt gebruuk. De ISO 639-3-code is yue. De taol had in 1984 nao sjatting 56 mieljoen sprekers. Inheims is ze in groete deile vaan de provincie Guangdong, in Hong Kong en Macau; groete migrantegemeinsjappe (de zoegeneumde Kantonesen diaspora) leve in Vietnam, Maleisië, Singapore en de Vereinegde Staote; ouch de Chineze in Nederland zien vaanajds Kantoneestaoleg.[1]