433 Eros
From Wikipedia, the free encyclopedia
Eros (formalmente 433 Eros, da-o grego Ἔρως) o l'é un asteroide do scistema solâ.
ZE-P |
O l'é stæto scoverto o 13 agosto do 1898 da Auguste Charlois e Carl Gustav Witt, in moddo indipendente, e coscì denominao da-a divinitæ de l'amô da mitologia grega[1].
A so orbita a-o porta periodicamente ben vexin a-a Tæra: o l'ha un perielio de 1,1 UA e o l'é quindi un asteroide near-Earth, categoria ciutosto ampia ch'a l'includde i asteroidi con l'orbita ch'a s'avexiña ò a l'interseca quella da Tæra; ciu in particolâ, Eros o l'é un tippico asteroide Amor. Da-o ponto de vista chimmico, o l'é clascificao comme asteroide de tipo S, composto cioè prinçipalmente da di scilicæ.
O g'ha 'na forma iregolâ con de dimenscioin de 34,4 × 11,2 × 11,2 km[2][3]. O g'ha un caratteristego restrenzimento centrâ: se-o s'amia da-i poli, o l'assomeggia a 'na banaña o un pistaccio. A so massa de 6,687 × 1015 kg[3] a l'é pâ a circa un dexemioneximo da massa lunâ. A superfiççie, de cô brun-doao, a l'apâ pezantemente crateizzâ: i cratei maggioî razonzan de dimenscioin confrontabbile con quelle de Eros mæximo[4]. E inmaggine a ata risoluçion rivellan a presença de 'n sœu de regolite ch'o crœuve Eros in ogni so parte, o spessô do quæ o l'é stimao ese tra 10 e 100 m[5].
Tra i oggetti do scistema solâ de so dimenscioin, Eros o l'é stæto quello ciu oservao[6][7]. Storicamente, e so oservaçioin son stæte rilevante pi-a determinaçion do valô da parallasse solâ (e conseguentemente de l'unitæ astronommica) e da massa do scistema Tæra-Luña[8][1]. O l'é o primmo asteroide intorno a-o quæ ha orbitao e insci-o quæ s'é posao una sonda spaçiâ: a NEAR Shoemaker da NASA infæti, doppo ese intrâ in orbita o 14 frevâ 2000, a l'é aterâ o 12 frevâ 2001 insci-a superfiççie de l'asteroide, dovve a l'ha conduto di anallixi chimmiche do sœu[9].