Fröt
From Wikipedia, the free encyclopedia
En botànica, el fröt (anca früt in Lumbard ucidental) l'è l'ovàre fecondàt de le piànte de fiùr (Magnoliophyta). La parét del ovàre la se 'ngròsa e la se trasfùrma 'ndèla parét del fröt ciamàda perecàrpe, che 'l g'ha la funsiù de protèger la somésa. Endèle gymnospermae e 'ndèle piànte che fa mìa fiùr, gh'è mìa dei fröcc véri, aisebé che a sèrte strütüre de reprodusiù compàgn de le pìgne dei pì, de sòlit se le ciàpe per fröcc.
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna. |
Divèrse piànte le vé cultiàde perchè le da dei fröcc che i è bù de maià; a chèsti fröcc se ghe dà 'l nòm coletìf de fröta.
El fröt l'è, ensèma col fiùr, el rezültàt de l'adatamènt che g'ha cuntribüìt al söcès evolütif de le angiospermae. Isé come i fiùr i g'ha la particularità de tìra i 'nsècc per fà che i traspórtes el pòlen, apò a divèrsi fröcc i sérca de tirà i anemài perchè i pórtes atùren la somésa. Quan che 'na bès•cia la màia 'n fröt, divèrsi dei granì de somésa che chèsto 'l g'ha dét i percór l'aparàt de digestiù de l'anemàl sènsa patéser dei dagn, e dòpo, condèn bris de fürtüna i bùrla zó 'ndèn pòsto che 'l se adàta bé per turnà a bötà. Adognimòdo, mìa töcc i fröcc i g'ha de éser maiàcc per fas minà atùren. Dei óter, compàgn dei càrdi, i vé portàcc en gir del pél dei anemài endóche i se tàca. Dei óter i fùrma de le strütüre a fùrma de àla perchè isé i vé tracc atùren del vènt, compàgn dei fröcc del òpol e del fràsen. La varietà de tìpi de fröcc che le g'ha svelöpàt le angiospèrme dré a la sò evulusiù la g'ha pirmitìt de colonizà töcc i habitat pusìbii de la tèra.[1]