Калифорнија
From Wikipedia, the free encyclopedia
Калифорнија (англиски: California) — најнаселената држава во Соединетите Американски Држави и трета по големина по површина, после Алјаска и Тексас. Исто така, Калифорнија е и најнаселената држава со мултинационален ентитет во Северна Америка. Се наоѓа на западниот брег на САД, граничи со Тихиот Океан на запад и со државите: Орегон на север, Невада на исток, Аризона на југоисток, Долна Калифорнија и Мексико на југ. Петте најголеми градови во Калифорнија се Лос Анџелес, Сан Диего, Сан Хосе, Сан Франциско и Фресно, со Лос Анџелес, Сан Диего и Сан Хосе кои имаат најмалку по 1 милион жители. Како и во многу други густо населени држави, главниот град на Калифорнија, Сакраменто е помал од најголемиот град во државата - Лос Анџелес. Државата е дом на вториот и шестиот по големина статистички попис на областите и на 8 од 50 најнаселени градови во САД.
Калифорнија State of California | |||||||||||
| |||||||||||
Службен јазик | Англиски | ||||||||||
Главен град | Сакраменто | ||||||||||
Најголем град | Лос Анџелес | ||||||||||
Површина | 3. место | ||||||||||
- Вкупно | 410 000 км² | ||||||||||
- Широчина | 400 км | ||||||||||
- Должина | 1 240 км | ||||||||||
- % вода | 4,7 | ||||||||||
- Гео. ширина | 32° 32′ N до 42° N | ||||||||||
- Гео. должина | 114° 8′ W до 124° 26′ W | ||||||||||
Население | 1. место | ||||||||||
- Вкупно | 33 871 648 (2006: 36 842 934) | ||||||||||
- Густина | 83,85/км² (12. место) | ||||||||||
Надм. вис. | |||||||||||
- Највисока точка | планината Витни[2] 4 421 м | ||||||||||
- Најниска точка | Долината на Смртта[2] -86 м | ||||||||||
Влез во сојузот | 9 септември, 1850 (31) | ||||||||||
Гувернер | Џери Браун (Д) | ||||||||||
Сенатори | Дајен Фејнстајн (Д) Барбара Боксер (Д) | ||||||||||
Делегација на конгресот | |||||||||||
Часовен појас | {{{часовен појас}}} | ||||||||||
Кратенки | CA Calif. US-CA | ||||||||||
Портал | www.ca.gov |
Калифорнија има разновидна клима и географија, како и мулти-културно население. Географијата на Калифорнија се протега од Тихиот Океан па сè до планината Сиера Невада (Sierra Nevada) на исток, до областите од пустината Мохаве (Mojave Desert) на југозапад и боровите шуми Редвуд-Даглас (Redwood–Douglas) на северозапад. Во центарот на државата доминира Централната Долина (Central Valley), една од најпродуктивните земјоделски површини во светот. Калифорнија е држава која има најразновидна географија во САД и ја има највисоката (планината Витни - Mount Whitney) и најниската (Долината на Смртта - Death Valley) точка во Соединетите Американски Држави. Речиси 40% од територијата на Калифорнија е пошумена, што претставува голем дел за релативно сушна држава.
Името Калифорнија се однесува на голема површина од Северна Америка, вклучувајќи и голем дел од Југозападните Соединети Држави и полуостровот Долна Калифорнија. Почнувајќи од крајот на 18 век, областа позната како Алта Калифорнија (Горна Калифорнија - или едноставно, она што е денес во југозападниот дел на САД, западно од преријата) била колонизирана од Шпанската Империја, како дел од Вицекралството Нова Шпанија. Во 1821 година, Мексико, вклучувајќи ја и Алта Калифорнија, станала првата Мексиканска Империја, најпрво управувана како монархија а потоа како република. Во 1846 година, група американски доселеници во Сонома ја прогласиле независноста на Република Калифорнија во Алта Калифорнија. Како резултат на Мексиканско-Американската војна, Мексико ја отстапи Алта Калифорнија на САД. Западните делови на Алта Калифорнија станаа државата Калифорнија, 31та држава примена во унијата на 9 септември 1850 година, додека пак источните делови беа доделени на различни територии на САД.
Во 19 век, Калифорниската Златна Треска придонесе за драматичните социјални, економски и демографски промени во Калифорнија, со голем прилив на луѓе и економски бум што предизвика Сан Франциско да прерасне од селце со шатори во светски реномиран град. Клучните случувања во почетокот на 20 век ја вклучуваат појавата на Лос Анџелес како центар на американската забавна индустрија, како и растот на голем туристички сектор на државно ниво. Во прилог на просперитетната земјоделска индустрија во Калифорнија, други важни придонесувачи за економијата се и воздушната, нафтената и информатичката технологија. Доколку Калифорнија беше држава, би била рангирана помеѓу десетте најголеми економии во светот, со БДП сличен како оној на Италија. Би била 35та најнаселена држава.