Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улс
From Wikipedia, the free encyclopedia
Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улс (ХБНСЮУ) нь эвсэлд үл нэгдэх хөдөлгөөний гишүүн, Зүүн Өмнөд Европын социалист улс байсан бөгөөд энэ улс нь 1945 оноос 1992 оны дөрөвдүгээр сарын 26-ны өдөр хүртэл оршин тогтнож байв.
Холбооны Бүгд Найрамдах Югослав Ард Улс (1945–1963) Federativna Narodna Republika Jugoslavija (Серби-Хорват Латин) Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улс (1963–1992) | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1945–1992 | |||||||||||||||||||
Төрийн дуулал: [b] Hej, Slaveni[c] (Серби-Хорват Латин) | |||||||||||||||||||
Нийслэл ба томоохон хот | Белград 44°49′12″N 20°25′39″E | ||||||||||||||||||
Албан ёсны хэл | Холбооны улсын түвшинд байхгүй[a] | ||||||||||||||||||
Хүлээн зөвшөөрөгдсөн үндэсний хэл |
| ||||||||||||||||||
Албан бичиг | Кирилл • Латин | ||||||||||||||||||
Угсаатны бүлгүүд (1981) | |||||||||||||||||||
Шашин | Шашингүй улс[2][3] Төрийн атеизм (де-факто) | ||||||||||||||||||
Ард түмний нэршил | Югославчууд | ||||||||||||||||||
Төр засаг | 1945–1948: Холбооны Марксист–Ленинист нэг-намын парламентын социалист бүгд найрамдах улс 1948–1971: Холбооны Титоист нэг-намын ерөнхийлөгчийн социалист бүгд найрамдах улс 1971–1990: Холбооны Титоист нэг-намын парламентын социалист директорийн бүгд найрамдах улс 1990–1992: Холбооны парламентын директорийн бүгд найрамдах улс | ||||||||||||||||||
Ерөнхий нарийн бичгийн дарга | |||||||||||||||||||
• 1945–1980 (анхны) | Иосип Броз Тито | ||||||||||||||||||
• 1989–1990 (сүүлчийн) | Милан Панчевский | ||||||||||||||||||
Ерөнхийлөгч | |||||||||||||||||||
• 1945–1953 (анхны) | Иван Рибар | ||||||||||||||||||
• 1991 (сүүлчийн) | Степан Месич | ||||||||||||||||||
Ерөнхий сайд | |||||||||||||||||||
• 1945–1963 (анхны) | Иосип Броз Тито | ||||||||||||||||||
• 1989–1991 (сүүлчийн) | Анте Маркович | ||||||||||||||||||
Хууль тогтоох байгууллага | Холбооны Хурал | ||||||||||||||||||
• Дээд танхим | Бүгд найрамдах улсын танхим | ||||||||||||||||||
• Доод танхим | Холбооны танхим | ||||||||||||||||||
Түүхэн эрин | Хүйтэн дайн | ||||||||||||||||||
• АЮХУ байгуулагдсан | 11 сарын 29, 1943 | ||||||||||||||||||
• ХБНСЮУ байгуулагдсан | 11 сарын 29, 1945 | ||||||||||||||||||
• Үндсэн хууль батлагдсан | 1 сарын 31, 1946 | ||||||||||||||||||
• Тито–Сталины хуваалт | c. 1948 | ||||||||||||||||||
1 September 1961 | |||||||||||||||||||
• 2-р үндсэн хууль | 4 сарын 7, 1963 | ||||||||||||||||||
• 3-р үндсэн хууль | 2 сарын 21, 1974 | ||||||||||||||||||
5 сарын 4, 1980 | |||||||||||||||||||
• Югославын дайны эхлэл | 6 сарын 27, 1991 | ||||||||||||||||||
• Задарсан | 4 сарын 27, 1992 | ||||||||||||||||||
Газар нутаг | |||||||||||||||||||
• Нийт | 255,804 км2 | ||||||||||||||||||
Хүн ам | |||||||||||||||||||
• 1991 тооцоо | 23,229,846 | ||||||||||||||||||
ХХИ (1990 томьёо) | ▼ 0.913[4] маш өндөр | ||||||||||||||||||
Мөнгөний нэгж | Югослав динар (YUN)[d] | ||||||||||||||||||
Цагийн бүс | UTC+1 (ТЕЦ) | ||||||||||||||||||
• Зуны цаг (ЗЦ) | UTC+2 (ТЕЗЦ) | ||||||||||||||||||
Жолооны тал | баруун | ||||||||||||||||||
Утасны томьёо | +38 | ||||||||||||||||||
Домэйн нэр | .yu | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
|
Дэлхийн хоёрдугаар дайны өмнө Югослав улсыг Югославын Хант Улс эсвэл Серби, Хорват, Словеничүүдийн Хант Улс хэмээн нэрлэж байжээ. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа эхлээд Ардчилсан Югославын Холбоот Улс[9] нэртэй байж байгаад 1954 оноос 1963 оны хооронд Холбооны Бүгд Найрамдах Югослав Ард Улс (ХБНЮАУ) гэх нэртэй болж байжээ.
Югослав нь 1954 оноос 1991 он хүртэл нийт 255.804 км² газар нутагтай байв. Иосип Броз Тито удирдаж байсан. Нийт зургаан тусдаа бүгд найрамдах улсаас буюу Словени, Хорват, Босни-Херцеговина, Серби, Монтенегро, Македон, мөн түүнчлэн Сербид харьяалагдах өөртөө засах мужууд болох Косово ба Метохи, Воеводина зэргээс бүрдэж байв. Үүгээр тус улс нь өнөөгийн Словени, Хорват, Босни ба Херцеговина, Монтенегро, Серби, Македон, Косово зэрэг улсуудын нутаг дэвсгэрийг хамарч байлаа.