Filmografia Ingrid Bergman
lista w projekcie Wikimedia / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Ingrid Bergman (1915–1982) w trwającej 49 lat karierze występowała w filmach, radiu, telewizji i na scenie. Zagrała w 46 produkcjach fabularnych[1]. Była siedmiokrotnie nominowana do nagrody Akademii Filmowej i ośmiokrotnie do Złotego Globu, z czego zdobyła trzy Oscary[2] i cztery nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej[3]. Uznawana jest za jedną z największych oraz najwybitniejszych gwiazd filmowych w historii amerykańskiego[3] i światowego kina[4].
Karierę rozpoczęła od statystowania w dramacie Landskamp (1932, reż. Gunnar Skoglund)[5]. W 1933 podjęła naukę w Królewskim Teatrze Dramatycznym w Sztokholmie, którą przerwała po roku, ze względu na pracę w przemyśle filmowym[6]. Występowała w szwedzkich produkcjach, m.in. w komedii Hrabia z Mostu Mnicha (1935, reż. Edvin Adolphson)[7], dramacie Bränningar (1935, reż. Ivar Johansson)[8] oraz w komediodramacie Rodzina Swedenhielmów (1935, reż. Gustaf Molander)[9], zbierając za udział w nich przychylne recenzje od skandynawskich krytyków; pojawiały się także pierwsze wzmianki o niej w amerykańskiej prasie branżowej[10], która, podobnie jak i szwedzka, coraz częściej komplementowała jej grę w kolejnych filmach[11]. W 1936 wystąpiła u boku Gösty Ekmana w dramacie Intermezzo (reż. Gustaf Molander). Zapoczątkował on międzynarodową karierę Bergman, a jej kreacja zwróciła uwagę producenta Davida O. Selznicka. Trzy lata później zrealizował on amerykański remake filmu. Partnerował jej Leslie Howard[12]. W 1938 stworzyła istotną rolę w dramacie Twarz kobiety (reż. Gustaf Molander)[13].
Od początku lat 40. rozwijała karierę Hollywood, występując w szeregu kasowych i przebojowych produkcji, m.in. horrorze Doktor Jekyll i pan Hyde (1941, reż. Victor Fleming) ze Spencerem Tracym i Laną Turner[14], melodramacie noir Casablanca (1942, reż. Michael Curtiz) u boku Humphreya Bogarta[15] – w którym jako Ilsa Lund wykreowała pierwszą wielką rolę w swym dorobku (i z którą jest najbardziej utożsamiana), a sam film zyskał miano kultowego[16] – melodramacie wojennym Komu bije dzwon (1943, reż. Sam Wood) z Garym Cooperem[17] – za występ w którym otrzymała pierwszą nominację do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[18], i w dreszczowcu psychologicznym Gasnący płomień (1944, reż. George Cukor) u boku Charles’a Boyera i Josepha Cottena[19] – kreacja Pauli Alquist Anton przyniosła jej Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[20], a także Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym[21]. Kontynuację kariery za oceanem stanowiły role w psychologicznym dreszczowcu noir Urzeczona (1945, reż. Alfred Hitchcock), gdzie partnerował jej Gregory Peck[22], komediodramacie musicalowym Dzwony Najświętszej Marii Panny (1945, reż. Leo McCarey) z Bingiem Crosbym[23] – za rolę duchownej uzyskała trzecią nominację do Oscara[24] i zdobyła drugiego Złotego Globa[21] – oraz w melodramatycznym dreszczowcu szpiegowskim noir Osławiona (1946, reż. Alfred Hitchcock) z Carym Grantem[25]. Czwartą nominację do Oscara otrzymała za sportretowanie Joanny d’Arc w biograficznym dramacie historycznym o tej samej nazwie (1948, reż. Victor Fleming)[26].
W latach 50. występowała we włoskich filmach reżyserowanych przez jej drugiego męża, Roberto Rosselliniego, m.in. w dramatach Stromboli, ziemia bogów (1950) i Europa ’51 (1952)[27], które – z uwagi na międzynarodowy skandal, jaki wywołał związek pary – spotkały się z ignorancją lub miażdżącą krytyką i kłopotami z dystrybucją[28]. Do Hollywood wróciła w 1956 główną rolą w dramacie historycznym Anastazja (reż. Anatole Litvak)[29], za którą otrzymała drugiego Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[30] i trzeciego Złotego Globa[21]. W następnych latach z powodzeniem występowała w amerykańskich i europejskich produkcjach – m.in. w komedii romantycznej Niedyskrecja (1958, reż. Stanley Donen) z Carym Grantem[31], dramacie biograficznym Gospoda Szóstego Dobrodziejstwa (1958, reż. Mark Robson)[32], screwball comedy Kwiat kaktusa (1969, reż. Gene Saks)[33], kryminale Morderstwo w Orient Expressie (1974, reż. Sidney Lumet)[34] – za rolę misjonarki Grety Ohlsson zdobyła swoją trzecią statuetkę Oscara, za drugoplanową kreację[35] – oraz w dramacie Jesienna sonata (1978, reż. Ingmar Bergman)[36]. Za występ w nim otrzymała siódmą nominację do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[37].
W latach 1946–1948 była notowana w pierwszej dziesiątce najbardziej dochodowych amerykańskich aktorek[38]. Jedenaście filmów z jej udziałem było zestawianych w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim box offisie, z czego Dzwony Najświętszej Marii Panny osiągnęły najwyższą pozycję[39]. Szesnaście filmów, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara, a dziewięć z nich zdobyło co najmniej jedną statuetkę. Siedemnaście produkcji z jej udziałem, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym[39].