Rotawirusy
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Rotawirusy (łac. rota „koło”) – grupa wirusów należących do rodziny reowirusów (Reoviridae), będącą najczęstszą przyczyną biegunki wśród niemowląt i dzieci[1]. Prawie każde dziecko na świecie w wieku 5 lat przeszło co najmniej jedną infekcję spowodowaną przez rotawirusy[2]. Ludzki organizm wytwarza odporność po każdej infekcji wywołanej tą grupą wirusów, dlatego zakażenia rotawirusowe są rzadkie u dorosłych[3]. Wyróżnia się dziewięć głównych grup tego wirusa: A, B, C, D, F, G, H, I i J, z czego trzy (A, B i C) są zakaźne dla ludzi[4]. Rotawirus z grupy A jest najbardziej powszechny i wywołuje 90% wszystkich infekcji rotawirusowych u ludzi.
Komputerowy model rotawirusa utworzony na podstawie zdjęć z mikroskopu elektronowego | |
Systematyka | |
Grupa |
Grupa III (dsRNA) |
---|---|
Rodzina | |
Podrodzina |
Sedoreovirinae |
Rodzaj |
Rotawirusy |
Gatunek |
Rotawirus A |
Cechy wiralne | |
Kwas nukleinowy |
RNA |
Liczba nici |
dwie (ds) |
Liczba segmentów |
11 |
Osłonka |
kubiczny kapsyd proteinowy |
Wywoływane choroby |
Wirus przenosi się drogą pokarmową, powoduje wymioty i biegunkę i jest najczęstszą przyczyną ostrej biegunki u dzieci[5]. Atakuje i niszczy enterocyty wyściełające jelito cienkie, powodując wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego (często nazywane „grypą żołądkową”, mimo że nie ma związku z grypą). Pomimo tego, że od odkrycia rotawirusów minęło prawie 40 lat[6] i są one powodem prawie 50% przypadków hospitalizacji niemowląt i dzieci z powodu biegunki[7][8], nie są one dobrze znane, szczególnie w krajach rozwijających się[9]. Rotawirusy oprócz ludzi atakują również zwierzęta i są czynnikiem chorobotwórczym dla zwierząt gospodarskich[10].
Choroba spowodowana rotawirusami jest łatwa do leczenia, ale mimo to na całym świecie ponad 450 000 dzieci poniżej 5. roku życia umiera co roku z powodu infekcji rotawirusami[11], a ponad 2 miliony jest poważnie chora[9]. Większość z nich pochodzi z krajów rozwijających się[12]. Przed wprowadzeniem programu szczepień przeciwko rotawirusom w Stanach Zjednoczonych, co roku wirus ten powodował około 2,7 miliona przypadków ciężkiej biegunki u dzieci, z czego 60 000 musiało być hospitalizowane, oraz około 37 przypadków śmiertelnych[13]. Kampanie walczące o zmniejszenie zachorowań na rotawirusy i ich skutków promują szczepionki przeciw rotawirusom dla dzieci zdrowych oraz doustne uzupełnianie płynów ustrojowych (ang. oral rehydration therapy) dla dzieci już zarażonych[14]. W krajach, w których szczepienia przeciwko rotawirusom zostały wprowadzone do kalendarza szczepień zauważa się spadek występowania infekcji spowodowanych tym wirusem[15][16].
Rotawirusy człowieka, jako przyczynę choroby występującej u ludzi, zidentyfikowała w 1973 roku Ruth Bishop z Australii[potrzebny przypis] podczas badań elektronomikroskopowych bioptatu dwunastnicy i kału dzieci chorych na biegunkę.