Wojna grecko-turecka (1919–1922)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wojna grecko-turecka (tur. Türk-Yunan Savaşı, Front zachodni wojny o niepodległość Turcji tur. Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi) – działania wojenne w latach 1919–1922 w zachodniej Azji Mniejszej, wywołane przez zbrojną agresję Grecji na terytorium Turcji, zakończone ostatecznie traktatem w Lozannie (Szwajcaria).
wojna o niepodległość Turcji | |||
Grecki atak nad rzeką Hermos | |||
Czas | |||
---|---|---|---|
Miejsce |
zachodnia Anatolia | ||
Terytorium | |||
Przyczyna |
przegrana Imperium Osmańskiego w I wojnie światowej | ||
Wynik |
zwycięstwo Turków, przewrót w Grecji, Traktat w Lozannie | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
brak współrzędnych | |||
|
Impulsem do podjęcia agresji przez Grecję była klęska Imperium Osmańskiego w wyniku I wojny światowej. Rząd w Atenach widział możliwość zaanektowania obszarów Turcji zamieszkiwanych częściowo przez ludność grecką i konsekwentną realizację Megali Idea – planu budowy Wielkiej Grecji. Plany ekspansji do Azji Mniejszej w początkowej fazie były popierane przez zwycięskie mocarstwa. Szczególną rolę w skłonieniu Grecji do interwencji, a zwłaszcza w jej kontynuacji w zakresie wykraczającym poza międzynarodowy mandat, odegrała Wielka Brytania[7].
Rozpoczęta w maju 1919 roku inwazja grecka na wybrzeża Jonii oraz zajęcie Smyrny (Izmiru) zapoczątkowały wojnę.
W wyniku wojny przegranej militarnie przez Grecję nastąpił kryzys polityczny, gospodarczy i ludnościowy w Grecji zakończony upadkiem monarchii i wprowadzeniem republiki. Traktat z Lozanny z 1923 roku, rewidujący na korzyść Turcji postanowienia traktatu z Sèvres z 1920 roku, zawierał postanowienia o wymianie ludności pomiędzy Grecją a Turcją. W konsekwencji tereny zachodniej Anatolii (starożytna Jonia) oraz Pontu musiało opuścić ok. 1,5 mln Greków, którzy zamieszkiwali te ziemie nieprzerwanie od 2500 lat. Z Grecji wysiedlono równolegle ok. 250–300 tys. muzułmanów różnych narodowości. Wymiana, do której przyłączyła się także Bułgaria, oparta została ściśle o kryterium wyznania. Nie objęła okręgu Konstantynopola i całej Tracji, gdzie obowiązywać miała dobrowolność.