Wojna polsko-czechosłowacka
konflikt o Śląsk Cieszyński w 1919 roku / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Wojna polsko-czechosłowacka?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Wojna polsko-czechosłowacka (cz. Sedmidenní válka, w tłumaczeniu wojna siedmiodniowa) – konflikt zbrojny o teren wysoce uprzemysłowionego Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Czechosłowacją a II Rzeczpospolitą, który wybuchł pod koniec stycznia 1919 roku.
czechosłowacko-polski konflikt o Śląsk Cieszyński, kształtowanie się granic II Rzeczypospolitej | |||
Wkroczenie wojsk polskich do Cieszyna po rozejmie z Czechami w lutym 1919 | |||
Czas |
23 stycznia – 25 lutego 1919 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Przyczyna | |||
Wynik |
zajęcie militarne przez Czechosłowację części strefy polskiej, umiędzynarodowienie konfliktu | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
brak współrzędnych | |||
|
Konflikt był kulminacją napięcia wynikającego ze sprzecznego interesu obydwu państw. Strona czechosłowacka opierając się na argumentacji przynależności historycznej regionu dążyła do opanowania całego śląskiego (cieszyńskiego) przemysłu ciężkiego i strategicznego odcinka kolei koszycko-bogumińskiej[1][2], zapewniającej prawidłowe skomunikowanie Czech ze Słowacją w spodziewanym konflikcie z Węgrami. Równocześnie podobne roszczenia zgłaszała Polska w oparciu o granicę językowo-etniczną.
Nie na długo sytuację uspokoiła tymczasowa umowa lokalnych organów władzy z 5 listopada 1918, którą strona polska przyjęła ze względnym zadowoleniem i stanowiła podstawę dla podtrzymania roszczeń i utrzymania status quo, nie została uznana przez rząd czechosłowacki, który cały teren uznała za swój obszar suwerenności[3]. Pobór do wojska miejscowej ludności „słowiańskiej” przez Polskę i rozpisanie wyborów do Sejmu na 26 stycznia 1919 oznaczałyby utrwalanie władzy przez Polskę na spornym obszarze Śląska Cieszyńskiego i stanowiły dla Czechosłowacji bezpośrednie casus belli przygotowywanej wcześniej wojny. Po bezskutecznym proteście czechosłowackiego rządu i próbie oszukania miejscowego polskiego organu władzy o alianckim nakazie wycofania się, Czesi zaatakowali część Śląska Cieszyńskiego kontrolowaną przez Polaków.
Armia czechosłowacka poczyniła szybkie postępy, zajmując do końca stycznia 1919 roku większą część Śląska Cieszyńskiego. Oddziały polskie dowodzone przez brygadiera Franciszka Latinika, osłabione z uwagi na zaangażowanie polskiej armii w wojnę z Ukraińcami, stanęły wobec liczniejszych i lepiej wyposażonych wojsk czeskich. Po tym jak podczas bitwy pod Skoczowem siły wyrównały się, a Polska skuteczniej broniła się na linii Wisły, głównodowodzący wojsk czechosłowackich, Josef Šnejdárek, wstrzymał pod wpływem napływających od kilku dni wzmożonych nacisków międzynarodowych działania wojenne.
Zbrojna interwencja Czechosłowacji doprowadziła do umiędzynarodowienia problemu rozgraniczenia Śląska Cieszyńskiego pomiędzy oba państwa na trwające od 18 stycznia konferencji pokojowej w Paryżu. Rezultatem wojny była określona w tzw. umowie paryskiej z dnia 3 lutego 1919[4] nowa linia demarkacyjna, która poszerzyła terytorium kontrolowane przez Czechosłowację. Ponad rok później granica ta została jeszcze bardziej przesunięta na korzyść Czechosłowacji, a powstałe w ten sposób Zaolzie, zamieszkane w większości przez Polaków, zostało wcielone do Czechosłowacji. Taki podział Śląska Cieszyńskiego był niesatysfakcjonujący przede wszystkim dla Polski, która przy najbliższej dogodnej okazji do jego odwrócenia wykorzystała sytuację Czechosłowacji po układzie monachijskim i dokonała aneksji Zaolzia w 1938 roku.