Zmarzła Przełęcz
przełęcz w Tatrach / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zmarzła Przełęcz (niem. Zmarzla Scharte, słow. Zmrzlé sedlo, węg. Fagyott-tavi-csorba)[1] – położona na wysokości 2123 m[2] (według wcześniejszych pomiarów 2126 m) przełęcz w długiej wschodniej grani Świnicy, w polskich Tatrach Wysokich. Oddziela Zmarzłe Czuby w masywie Małego Koziego Wierchu od Zamarłej Turni (2179 m). Jest to szeroka przełęcz o dwóch siodłach. We wschodnim znajduje się charakterystyczna skała w kształcie maczugi o wysokości 3 m, nazywana popularnie przez turystów i taterników „chłopkiem” i systematycznie podpierana przez nich zapałkami i patykami[3]. Chłopkami w gwarze podhalańskiej nazywa się turniczki z oddali przypominające postać ludzką[4].
Zmarzła Przełęcz i Zamarła Turnia od południowej strony | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Wysokość |
2123 m n.p.m. | ||
Pasmo | |||
Sąsiednie szczyty | |||
49°13′10,7″N 20°01′23,1″E | |||
|
Południowe stoki spod przełęczy opadają do Dolinki Pustej, północne do Dolinki Koziej. Przełęcz ta jest najgłębsza w całym grzbiecie oddzielającym Dolinę Gąsienicową od Doliny Pięciu Stawów Polskich, jednak nie jest wykorzystywana jako przejście między tymi dolinami, gdyż do Pustej Dolinki opada stromym urwiskiem[4].
Nazwa przełęczy pochodzi od znajdującego się pod nią Zmarzłego Stawu Gąsienicowego[4]. Z rzadkich roślin w rejonie przełęczy występuje ukwap karpacki – gatunek w Polsce występujący tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach[5].
Przez Zmarzłą Przełęcz prowadzi szlak turystyczny Orla Perć. Przejście pomiędzy obydwoma siodłami przełęczy oraz wejście z przełęczy na Zmarzłe Czuby ubezpieczone jest łańcuchami. Do 2012 r. miały tutaj miejsce 3 wypadki śmiertelne[6].
Pierwsze odnotowane wejścia:
- latem – Jakub Krotowski-Krauthofer z góralem Janem Parą na początku sierpnia 1842 r. – omyłkowo, droga miała bowiem prowadzić na Zawrat[3].
- zimą – Józef Lesiecki, Leon Loria, Mariusz Zaruski, Stanisław Zdyb (podczas przejścia Orlej Perci) 1 kwietnia 1911 r.[7]
Panorama ze Zmarzłej Przełęczy nie jest zbyt szeroka, ale oryginalna. Szczególnie ciekawie wyglądają stąd południowe stoki Zamarłej Turni[7].