Johannes Kepler
From Wikipedia, the free encyclopedia
Johannes Kepler (Weil der Stadt, Sacru Romanu Imperu, 27 de nadale de su 1571- Ratisbona, 15 de santandria de su 1630) est istadu un'astrònomu e matemàticu tedescu figura crae de sa rivolutzione sientìfica. Est connotu, in sustàntzia, pro s'iscoberta de sas leges subra su movimentu de sos pranetas chi at plasmadu in sas suas oberas Astronomia noa e Harmonices mundi. Est istadu maniale de s'astrònomu Tycho Brahe e matemàticu de sa corte de s'imperadore Rodolf II. At fintzas frunidu una de sas bases pro sa teoria de sa gravidade universale elaborada dae Isaac Newton.
Artìculu in LSC
Durante sa carriera sua, Kepler est istadu professore de matemàticas in un'iscola seminarista a Graz, Àustria, comente a assistente de s'astrònomu Tycho Brahe, matemàticu de sa corte de s'imperadore Rudolf II, professore de matemàticas a Linz (Àustria), e un'assessore de su generale Albrecht von Wallenstein. At realizadu puru unu traballu fundamentale in su campu de s'òtica, campu chi at fatu crèschere pro àere imbentadu una versione megiorada de su telescòpiu refratore, su telescòpiu de Kepler, e at agiudadu in legitimare sas iscobertas telescòpicas de su cuntemporàneu suo Galileo Galilei.
Kepler est bìvidu in un'època ue non b'aiat una distintzione crara intre s'astronomia e s'astrologia, ma nemmancu b'aiat una grandu divisione intre s'astronomia (una camba de sas matemàticas) e sa fìsica (una camba de sa filosofia naturale). Kepler at achiridu argumentos religiosos e arrejonos in sos traballos suos, motivados dae sa convintzione chi Deus aiat creadu su mundu de acordu cun unu pranu cumprensìbile chi fiat atzessìbile pro sa lughe naturale de sa resone.[1] Kepler at descritu sa noa astronomia sua comente "fìsica de su chelu", comente "una tucada a sa Metafìsica de Aristòtele", e comente "unu suplementu de una àtera òpera de Aristòtele, Subra sos chelos, sa trasformatzione de sa traditzione antiga de sa cosmologia fìsica mediante su tratamentu de s'astronomia comente una parte de una fìsica matemàtica universale.[2][3][4][5] Gràtzias a s'òpera sua Somnium, si lu cunsìderat un'antitzipadore de su gènere de sa sièntzia-fintzione.
Su 1627 at publicadu sas Tabulae Rudolphine, a sas cales at dedicadu un'isfortzu enorme, e chi durante prus de unu sèculu si sunt usados in totu su mundu pro carculare sas positziones de sos pranetas e sos isteddos. Utilizende sas leges de su movimentu planetàriu est istadu capatze de annuntziare in manera suddisfaghente su trànsitu de Vènere de s'annu 1631 cun su cale sa teoria sua est restada cunfirmada.