Gjuha malajalame
From Wikipedia, the free encyclopedia
Gjuha malajalame, Malajalam ose Malajalamisht ( [7] Malajalam: മലയാളം , Malayāḷam) është një gjuhë dravidiane e folur në shtetin indian të Keralës dhe territoret e bashkimit të Lakshadweepit dhe Puducherriy-it ( distrikti Mahé ) nga populli malajali . Është një nga 22 gjuhët e planifikuara të Indisë. Malajalam u caktua një " Gjuhë Klasike e Indisë " në 2013. [8] [9] Ajo ka statusin e gjuhës zyrtare në Kerala dhe Puducherry-i ( Mahé ), [10] [11] [12] dhe është gjithashtu gjuha kryesore e folur në Lakshadweep dhe flitet nga 34 milionë njerëz në Indi. Malajalam flitet gjithashtu nga pakicat gjuhësore në shtetet fqinje; me një numër të konsiderueshëm folësish në distriktet Kodagu dhe Dakshina Kannada të Karnataka, dhe Kanyakumari dhe Nilgiris distrikti i Tamil Nadu. Flitet gjithashtu nga diaspora malajali në mbarë botën, veçanërisht në vendet e Gjirit Persik, për shkak të popullsive të mëdha të emigrantëve malajali atje. Ata janë një popullsi e konsiderueshme në çdo qytet në Indi duke përfshirë : Mumbai, Bengaluru, Delhi, Kolkata, Pune etj. Gjuha malajalame është e lidhur ngushtë me gjuhën tamile .
Malajalam | |
---|---|
Shqiptimi | /mɐlɐjaːɭɐm/; pronunciation (help·info) |
Rajoni | Kerala me komunitete kufitare në distriktin Kanyakumari në Tamil Nadu, Lakshadweep dhe Mahé (Puducherry) |
Folësit | Amtarë: 38 milionë (2011)[1][2][3][4] Gjuhë e dytë: 700[3] |
Familje gjuhësore | Dravidian
|
Format e hershme | Karintamil
|
Dialektet |
|
| |
Statusi zyrtar | |
Gjuhë zyrtare në | India |
Rregulluar nga | Kerala Sahitya Akademi, Qeveria e Keralës |
Kodet gjuhësore | |
ISO 639-1 | ml |
ISO 639-2 | mal |
ISO 639-3 | mal |
Glottolog | mala1464 |
Linguasphere | 49-EBE-ba |
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA. |
Origjina e malajalamishtes mbetet një çështje e diskutueshme midis studiuesve. Pikëpamja kryesore thotë se malajalamishtja vjen nga Tamilja e Mesme e hershme dhe u nda prej saj diku pas rr shek IX pas Krishtit. [13] Një këndvështrim i dytë argumenton për zhvillimin e dy gjuhëve nga "proto-dravidiania" ose "proto-tamil-malajalam" në epokën parahistorike, [14] edhe pse kjo përgjithësisht refuzohet nga gjuhëtarët historikë. [15] Në përgjithësi pranohet se pllakat e bakrit sirian Quilon të viteve 849/850 të es është mbishkrimi më i vjetër i gjetur i shkruar në malajalamishten e vjetër . Vepra më e vjetër letrare ekzistuese në malajalamisht e dallueshme nga tradita tamile është Ramacharitam (fundi i shekullit të 12-të ose fillimi i shekullit të 13-të). [16]
Robert Caldwell përshkruan shtrirjen e malajalames në shekullin e 19-të duke u shtrirë nga afërsia e Kumbla në veri, ku zëvendësohet me Tulun në Kanyakumari në jug, ku fillon të zëvendësohet nga Tamilët, [17] përveç ishujve të banuar Lakshadweep në detin Arabik .