Papaver somniferum
From Wikipedia, the free encyclopedia
Papaver somniferum yoki koʻknori[1] nomi bilan tanilgan Koʻknordoshlar oilasiga mansub gulli oʻsimlik turi. Uning vatani Oʻrta yer dengizining sharqiy qismidir, ammo hozirda Yevropa va Osiyoning koʻp qismida naturalizatsiya qilingan.
Bu koʻknori uchta asosiy maqsad uchun keng miqyosda qishloq xoʻjaligi ekini sifatida yetishtiriladi. Birinchisi, koʻknori urugʻi nomi bilan tanilgan odamlar tomonidan isteʼmol qilinadigan urugʻlarni ishlab chiqarish. Ikkinchisi, asosan farmatsevtika sanoatida foydalanish uchun afyun ishlab chiqarish[2]. Uchinchisi, farmatsevtika sanoatida gidrokodon va oksikodon kabi dori-darmonlarga aylantiriladigan boshqa alkaloidlar, asosan tebain va oripavin ishlab chiqarish[2][3][4]. Nisbatan kam miqdordagi P.somniferum oʻsimliklari bogʻda oʻstirish uchun ishlab chiqariladi.
Oʻsimlikni koʻknori deb atash hozirda unchalik toʻgʻri emas, chunki koʻplab navlar opiy hosil qilmaydi[1][3]. „Sujata“ navi umuman lateks ishlab chiqarmaydi[4]. P. somniferumning urugʻlarini nonga qoʻshib isteʼmol qilish mumkin[3].