Электромагнит тәьҫир итешеүе
тәбиғәттә дүрт төп тәьҫир итешеүҙең береһе / From Wikipedia, the free encyclopedia
Электромагнит тәьҫир итешеүе — дүрт фундаменталь тәьҫир итешеүҙең береһе, электрик зарядлы киҫәксәләр араһында барлыҡҡа килә.
Электромагнит тәьҫир итешеүе | |
Ҡайҙа өйрәнелә | электромагнетизм[d] |
---|
Хәҙерге ҡараш буйынса зарядлы киҫәксәләр араһындағы электромагнит тәьҫир итешеүе туранан-тура түгел, ә электромагнит ҡыры ярҙамында барлыҡҡа килә.
Ҡырҙың квант теорияһы буйынса электромагнит тәьҫир итешеүе фотон белән таратыла, фотон - электромагнит ҡырының квант ҡуҙғыуы(возбуждение) булып тора.
Фотон электрик зарядҡа эйә булмай, тимәк башҡа фотондар менән тәьҫир итешә алмай.
Фундаменталь киҫәксәләр араһында - кварктар, электрон, мюон, тау-лептон (бар фермиондар) һәм зарядлы калибрлау бозондары W± бозондары. Стандарт моделдең башҡа фундаменталь киҫәксәләре: бөтә төрҙәр нейтрино, Хиггс бозоны (ингл. Higgs boson), тәҫьир итешүҙәрҙе таратыусы калибрлау бозондары:Z0-бозон, фотон, глюондар электрик нейтраль була.
Көсһөҙ һәм көслө тәьҫир итешеүҙәрҙән айырмалы булараҡ, электромагнит тәьҫир итешеүе - алыҫҡа (расстояние) тәьҫир итеү сифатына хас (Кулон законы). Алыҫлыҡҡа бәйлелек гравитацион тәьҫир итешеүгә оҡшаш.
Электромагнит тәьҫир итешеүе гравитациянан шаҡтай көслөрәк, ләкин Ғәләмдәге матдәнең электрик нейтраллеге сәбәпле ул ғәләм масштабында ҙур роль уйнамай.
Классик сиктәрҙә (квантҡа ҡағылмаған) электромагнит тәьҫир итешеүе классик электродинамикала тасуирлана.