Алтын Урҙа
From Wikipedia, the free encyclopedia
Алтын Урҙа (Жусы Олоҫо, төрки Олоғ Олоҫ — «Бөйөк дәүләт»[14]) — Евразиялағы урта быуат дәүләте.
Алтын Урҙа (Жусы Олоҫо, Оло Олоҫ) | |||||
төр. Uluğ Ulus татар. Олуг Олыс | |||||
| |||||
1224 — 1483
| |||||
---|---|---|---|---|---|
Баш ҡала |
Һарай-Батый | ||||
Эре ҡалалары |
Һарай-Батый, Ҡазан, Хажитархан, Үвәк һ.б. | ||||
Телдәр |
башланғыс дәүерҙә: монгол теле XIII—XIV бб. — ҡыпсаҡ теле[1][2] артабанғы дәүерҙә: әҙәбиәт нигеҙендә[3][4][5][6][7][8][9][10] иҫке башҡорт теле[11] һәм ҡайһы бер ярлыҡтарҙа уйғыр теле ҡулланылған. | ||||
Дин |
тәңрелек, православие (халыҡтың бер өлөшө өсөн), 1320 йылдан ислам | ||||
Майҙаны |
6 млн км² (1310) тирәһе | ||||
Халҡы | |||||
Предшественники и преемники | |||||
| |||||
Алтын Урҙа Викимилектә | |||||
1224 йылдан 1266 йылға саҡлы Монгол империияһы тәркибендә булған[15].
1266 йылда Мәнге-Тимер хан осоронда, империя үҙәгенә буйһоноуҙы формаль килеш һаҡлап, тулы үҙаллылыҡҡа өлгәшкән.
1320-се йылдар башында Үзбәк хан дәүерендә ислам дәүләт дине тип иғлан ителгән.
XV быуат уртаһына Алтын Урҙа бер нисә үҙ аллы ханлыҡҡа тарҡалған; уның номиналь рәүештә иң юғары тип һаналған үҙәк өлөшө — Ҙур Урҙа — XVI быуат башында йәшәүҙән туҡтаған.