Пагадненне Сайкса — Піко
From Wikipedia, the free encyclopedia
Пагадненне Сайкса — Піко (англ.: Sykes–Picot Agreement) ад 16 мая 1916 года — тайнае пагадненне паміж урадамі Вялікабрытаніі, Францыі, Расіі і пазней Італіі[1], у якім былі размежаваны сферы інтарэсаў на Блізкім Усходзе пасля Першай сусветнай вайны.
Пагадненне было распрацавана ў лістападзе 1915 года французскім дыпламатам Франсуа Жорж-Піко і англічанінам Маркам Сайксам.
Паводле пагаднення, Вялікабрытанія атрымлівала тэрыторыю, якая адпавядае сучасным Іарданіі, Іраку, і раён вакол горада Хайфа. Францыя атрымлівала паўднёва-ўсходнюю частку Турцыі, паўночны Ірак, Сірыю і Ліван. Астатняя тэрыторыя паміж Міжземным морам і ракой Іардан павінна была знаходзіцца пад міжнародным кантролем. Кожная з дзяржаў мела права вызначыць дзяржаўныя межы ў сваёй зоне ўплыву.
Многія разглядаюць пагадненне як пераломны пункт у адносінах паміж Захадам і арабскім бокам. Яно адмаўляла абяцанні, дадзеныя арабам[2] праз Томаса Эдварда Лоўрэнса, пра стварэнне нацыянальнай арабскай дзяржавы на тэрыторыі Вялікай Сірыі ў абмен на падтрымку брытанскіх войскаў у барацьбе з Асманскай імперыяй.