Эмоцыя
From Wikipedia, the free encyclopedia
Эмоцыя (ад грэч. Motio — рух, лац.: Emoveo — узрушваю, хвалюю) — эмацыйны працэс сярэдняй працягласці, які адлюстроўвае суб'ектыўныя ацэначныя адносіны да існуючых або магчымых сітуацый. Эмоцыі адрозніваюць ад афектаў, пачуццяў і настрояў.
Пад эмоцыямі разумеюць працяглыя ў часе працэсы ўнутранай рэгуляцыі дзейнасці чалавека або жывёл, якія адлюстроўваюць сэнс (значэнне для працэсу яго жыццядзейнасці), які мае існыя ці магчымыя ў яго жыцці сітуацыі. У чалавека эмоцыі спараджаюць перажыванні задавальнення, незадавальнення, страху, нясмеласці і г.д., якія граюць ролю арыентавальных суб'ектыўных сігналаў. Спосабаў ацаніць наяўнасць суб'ектыўных перажыванняў (у выглядзе таго, што яны суб'ектыўныя) у жывёл навуковымі метадамі пакуль не знойдзена.
Эмоцыі эвалюцыйна развіліся з прасцейшых прыроджаных эмацыйных працэсаў, якія зводзяцца да арганічных, рухальных і сакраторных змен, да значна больш складаных, якія страцілі інстыктыўную аснову працэсаў, маюць выразную прывязку да сітуацыі ў цэлым, гэта значыць выказваюць асабістае ацэначнае стаўленне да наяўных або магчымых сітуацый, да свайго ўдзелу ў іх. У гэтым кантэксце важна разумець, што сама па сабе эмоцыя можа, але не абавязаная такое перажыванне спараджаць, і зводзіцца менавіта да працэсу ўнутранай рэгуляцыі дзейнасці. Да першасных вітальных (звязаных з выжываннем) эмоцыям, успадкаваным чалавекам, адносяцца страх, лютасць, боль і таму падобныя эмоцыі[1].
Выраз эмоцый мае рысы сацыяльна фарміруецца, які змяняецца, з цягам гісторыі мовы, што можна бачыць з розных этнаграфічных апісанняў. У карысць гэтага погляду кажа таксама, напрыклад, своеасаблівая беднасць мімікі ў сляпых ад нараджэння людзей[2].