Έλληνες στην Τουρκία
From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Έλληνες στην Τουρκία σήμερα, αποτελούν σε κύριο βαθμό τους Έλληνες χριστιανούς ορθοδόξους, που κατοικούν στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης, του Αϊβαλί, της Ίμβρου και της Τενέδου. Σε αυτούς, δεν αναφέρονται οι Έλληνες της Τουρκίας που ανήκουν στο Ισλάμ (τουλάχιστον επισήμως), αν και μιλάνε την ελληνική γλώσσα ως μητρική και έχουν κοινή καταγωγή. Οι ελληνορθόδοξοι στην Τουρκία είναι οι εναπομείναντες απόγονοι των 200.000 περίπου Ελλήνων, που επιτράπηκε να παραμείνουν στην Τουρκία, μετά την ελληνοτουρκική σύμβαση της Λωζάνης για την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923. Σύμβαση, που αφορούσε στη βίαιη επανεγκατάσταση περίπου 1,5 εκατομμυρίου Ελλήνων από Ανατολία και Ανατολική Θράκη και 500.000 Τούρκων από όλη την Ελλάδα εκτός από τη Δυτική Θράκη. Μετά από χρόνια διώξεων (π.χ. τον έκτακτο ειδικό φόρο Βαρλίκ Βεργκισί, το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης, αναφερόμενο ως Σεπτεμβριανά [1955] και τον διωγμό των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης [1964-1965]) η αποχώρηση των Ελλήνων επιταχύνθηκε πολύ, μειώνοντας τον πληθυσμό της ελληνικής μειονότητας στην Πόλη, από 119.822 πριν τις από τις εκδιώξεις[7], σε περίπου 7.000 έως το 1978.[8] Τα στοιχεία του 2008 που δημοσίευσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τοποθετούν τον τρέχοντα αριθμό Τούρκων πολιτών ελληνικής καταγωγής στο όριο των 3.000–4.000.[2] Ωστόσο, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο ελληνικός πληθυσμός στην Τουρκία, το 2006, υπολογίζεται σε 2.500. Ένας αριθμός Ελλήνων που υπολογίζονται σε 1.000 άτομα,[9] μετανάστευσαν στην Τουρκία και ειδικά στην Κωνσταντινούπολη από την Ελλάδα ή άλλες χώρες της ΕΕ από το 2006 και έπειτα, χωρίς να έχουν οικογενειακούς δεσμούς με την Κωνσταντινούπολη. Ο αριθμός τους αυξήθηκε σημαντικά κατά τη ελληνική οικονομική κρίση, στη πλειοψηφία τους για οικονομικούς ή ακαδημαϊκούς λόγους.[10][11][12]
Συνολικός πληθυσμός | |
---|---|
3.000–5.000 (0,006% του πληθυσμού)[1][2][3] (δεν περιλαμβάνονται μουσουλμάνοι Έλληνες[4][5] ή Έλληνες μουσουλμάνοι) | |
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Τσανάκκαλε (Ίμβρος και Τένεδος) | |
Γλώσσες | |
Ελληνικά (πρώτη γλώσσα της πλειοψηφίας), Τουρκικά (πρώτη γλώσσα της μειονότητας ή δεύτερη γλώσσα) | |
Θρησκεία | |
Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία | |
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες | |
Έλληνες μουσουλμάνοι, Πόντιοι, Έλληνες της Αντιόχειας |
Ο ελληνικός πληθυσμός στην Τουρκία καταρρέει, καθώς η κοινότητα είναι πλέον πολύ μικρή για να συντηρηθεί δημογραφικά, λόγω μετανάστευσης, πολύ υψηλότερου ποσοστού θανάτων έναντι γεννήσεων και συνεχείς διακρίσεις σε βάρος τους.[13]
Μετά την γενοκτονία των Ελλήνων και από το 1924, το καθεστώς της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία ήταν διφορούμενο. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1930, η τουρκική κυβέρνηση θέσπισε κατασταλτικές πολιτικές, αναγκάζοντας πολλούς Έλληνες να εγκαταλείψουν την χώρα. Παραδείγματα είναι τα τάγματα εργασίας που συντάχθηκαν μεταξύ επιστρατευμένων μη μουσουλμάνων (κυρίως Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσύριων και Εβραίων) κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και ο Φόρος Περιουσίας (Βαρλίκ Βεργκισί) που επιβλήθηκε κυρίως σε μη μουσουλμάνους την ίδια περίοδο. Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την οικονομική καταστροφή και την εξόντωση πολλών Ελλήνων, που κορυφώθηκε με το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης τον Σεπτέμβριο του 1955 και τους διωγμούς το 1964-1965, που οδήγησαν χιλιάδες Έλληνες να εγκαταλείψουν την Πόλη, μειώνοντας τελικά τον ελληνικό πληθυσμό σε περίπου 7.000 έως το 1978 και σε περίπου 2.500 έως το 2006. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, ο αριθμός αυτός ήταν πολύ μικρότερος το 2012 και έφτασε τις 2.000.
Μια μειοψηφία Ελλήνων μουσουλμάνων Ποντίων, χρησιμοποιώντας μια διάλεκτο που ονομάζεται "Ρωμέικα", εξακολουθεί να ζει στην περιοχή γύρω από την περιοχή Όφεως (Πόντος).[14][15][16]