Ανατολικό Τιμόρ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Ανατολικό Τιμόρ (τέτουμ: Repúblika Demokrátika Timór-Leste, πορτογαλικά: República Democrática de Timor-Leste, Τιμόρ-Λέστε, επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία του Ανατολικού Τιμόρ), επίσης γνωστό απλά ως Τιμόρ, είναι χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας, που καταλαμβάνει το ανατολικό τμήμα του νησιού Τιμόρ και περιλαμβάνει ακόμη τα νησιά Αταούρο, Τζάκο και Οεκούσε. Το δυτικό τμήμα του νησιού ανήκει στην Ινδονησία. Έχει συνολική έκταση 14.919 τ.χλμ. και πληθυσμό 1.354.662[1] κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2023 (157η στον κόσμο). Πρόκειται για τη μοναδική χώρα της Ασίας που βρίσκεται εξολοκλήρου στο νότιο ημισφαίριο της Γης.
Λαϊκή Δημοκρατία του Ανατολικού Τιμόρ Repúblika Demokrátika Timór Lorosa'e República Democrática de Timor-Leste | |||
---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: "Unidade, Ação, Progresso"(στα πορτογαλικά) ("Ενότητα, Δράση, Πρόοδος") | |||
Η θέση του Ανατολικού Τιμόρ (πράσινο) | |||
και μεγαλύτερη πόλη | Ντίλι 8°35′S 125°36′E | ||
Τετούμ, Πορτογαλικά1 | |||
Ημιπροεδρικη Δημοκρατία | |||
Ζοζέ Ράμος Όρτα Ταούρ Ματάν Ρουάκ | |||
Ανεξαρτησία Από την Πορτογαλία Από την Ινδονησία Ισχύον Σύνταγμα | 28 Νοεμβρίου 1975 20 Μαΐου 2002 22 Μαρτίου 2002 | ||
• Σύνολο • % Νερό | 14.919 km2 (158η) αμελητέο | ||
Πληθυσμός • Εκτίμηση 2023 • Απογραφή 2015 • Πυκνότητα | 1.354.662[1] (157η) 1.183.643[2] 90,8 κατ./km2 (124η) | ||
ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2016) • Κατά κεφαλή | 4,975 δισ. $[3] (160η) 4.186 $[3] (135η) | ||
ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2016) • Κατά κεφαλή | 2,498 δισ. $[3] (172η) 2.102 $[3] (158η) | ||
ΔΑΑ (2021) | 0,607[4] (140η) – μεσαίος | ||
Νόμισμα | Δολάριο ΗΠΑ2 (USD) | ||
(UTC +9) | |||
Internet TLD | .tl3 | ||
Οδηγούν στα | αριστερά | ||
Κωδικός κλήσης | +670 | ||
1 Επιπλέον τα ινδονησιακά και τα αγγλικά αναγνωρίζονται από το Σύνταγμα της χώρας ως γλώσσες εργασίας. 2 Το Ανατολικό Τιμόρ εκδίδει κέρματα σεντάβος, τα οποία χρησιμοποιούνται μαζί με τα αμερικάνικα σεντ. 3 Παλιότερα το .tp, το οποίο σταδιακά αποσύρεται |
Η Αυστραλία είναι ο νότιος γείτονας της χώρας, με την οποία διατηρεί θαλάσσια σύνορα στη Θάλασσα του Τιμόρ.
Το Τιμόρ υπήρξε πορτογαλική αποικία από τον 16ο αιώνα. Όταν το 1975 η Πορτογαλία παραχώρησε ανεξαρτησία, στο Τιμόρ εισέβαλε η Ινδονησία. Η χώρα παρέμεινε υπό ινδονησιακή κατοχή έως το 1999 και έγινε πλήρως ανεξάρτητη το 2002. Ήταν γνωστό ως Πορτογαλικό Τιμόρ μέχρι τις 28 Νοεμβρίου 1975, όταν το Επαναστατικό Μέτωπο για ένα Ανεξάρτητο Ανατολικό Τιμόρ κήρυξε την ανεξαρτησία της περιοχής. Εννέα ημέρες αργότερα, ο ινδονησιακός στρατός εισέβαλε και κατέλαβε το Ανατολικό Τιμόρ. Το Ανατολικό Τιμόρ έλαβε τον τίτλο της 27ης επαρχίας της Ινδονησίας το επόμενο έτος. Η ινδονησιακή κατοχή του Ανατολικού Τιμόρ δεν ήταν ποτέ ειρηνική. Μέχρι το 1999, η ιστορία του Ανατολικού Τιμόρ χαρακτηριζόταν από τακτικές, συνεχείς συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και του ινδονησιακού στρατού.
Το 1999, μετά την αποδοχή της ιδέας της αυτοδιάθεσης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, η Ινδονησία παραιτήθηκε από κάθε δικαίωμα της στην περιοχή, αλλά και από τον έλεγχο της επικράτειας του ανατολικού Τιμόρ. Με την ονομασία Ανατολικό Τιμόρ, η πρώην ινδονησιακή επαρχία έγινε το πρώτο κυρίαρχο κράτος το οποίο ανεξαρτητοποιήθηκε τον εικοστό αιώνα. Το Ανατολικό Τιμόρ έγινε ανεξάρτητο 20 Μαΐου 2002 και προσχώρησε στα Ηνωμένα Έθνη[5] και στην Κοινότητα Πορτογαλόφωνων Χωρών.[6] Το 2011, το Ανατολικό Τιμόρ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να γίνει το ενδέκατο μέλος της Ένωσης Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας.[7] Το Ανατολικό Τιμόρ και οι Φιλιππίνες είναι δύο καθολικά έθνη στη Νοτιοανατολική Ασία.[8]