Γεγονός μαζικού αφανισμού
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ένα γεγονός μαζικού αφανισμού (επίσης γνωστό ως μαζική εξαφάνιση ή βιοτική κρίση) είναι μια ευρεία και ταχεία μείωση της βιοποικιλότητας στη Γη. Ένα τέτοιο γεγονός προσδιορίζεται από μια απότομη αλλαγή στην ποικιλία και την αφθονία των πολυκύτταρων οργανισμών. Συμβαίνει όταν ο ρυθμός της εξαφάνισης αυξάνει σε σχέση με τον ρυθμό της ειδογένεσης. Επειδή το μεγαλύτερο ποσοστό της ποικιλομορφίας και βιομάζας στη Γη είναι μικροβιακό, και ως εκ τούτου δύσκολο να μετρηθεί, τα καταγεγραμμένα γεγονότα αφανισμού αφορούν το εύκολα παρατηρήσιμο και βιολογικά σύνθετο συστατικό της βιόσφαιρας και όχι τη συνολική ποικιλότητα και αφθονία της ζωής.[1]
Εξαφάνιση παρουσιάζεται με ανώμαλο ρυθμό. Με βάση το αρχείο των απολιθωμάτων, ο ρυθμός υποβάθρου αφανισμών στη Γη είναι περίπου δύο έως πέντε ταξινομικές οικογένειες θαλάσσιων ζώων κάθε ένα εκατομμύριο χρόνια. Θαλάσσια απολιθώματα χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον για τον υπολογισμό των ρυθμών εξαφάνισης λόγω του κορυφαίου αρχείου απολιθωμάτων και του στρωματογραφικού τους εύρους σε σχέση με τα χερσαία ζώα.
Το Μεγάλο Οξειδωτικό Γεγονός ήταν ίσως η πρώτη μεγάλη εκδήλωση αφανισμού. Από την Κάμβρια Έκρηξη πέντε περαιτέρω μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις έχουν υπερβεί σημαντικά το ρυθμό εξαφάνισης υποβάθρου. Η πιο πρόσφατη και ίσως πιο γνωστή, η Κρητιδική - Παλαιογενής μαζική εξαφάνιση, που συνέβη περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια πριν, ήταν ένας μεγάλης κλίμακας μαζικός αφανισμός ζωικών και φυτικών ειδών σε ένα γεωλογικά σύντομο χρονικό διάστημα.[2] Εκτός από τις πέντε μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις υπάρχουν επίσης πολλές μικρές, ενώ και η συνεχιζόμενη μαζική εξαφάνιση που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα μερικές φορές αναφέρεται ως η έκτη εξαφάνιση.[3][4][5] Οι μαζικοί αφανισμοί φαίνεται να είναι κυρίως φαινόμενα του Φανεροζωικού μεγααιώνα, με χαμηλές τιμές εξαφάνισης πριν από την εμφάνιση μεγάλων και πολύπλοκων οργανισμών.[6]
Οι εκτιμήσεις του αριθμού των μεγάλων μαζικών αφανισμών τα τελευταία 540 εκατομμύρια χρόνια κυμαίνονται από μόλις πέντε έως περισσότερους από είκοσι. Αυτές οι διαφορές προκύπτουν από το κατώφλι που επιλέγεται κάθε φορά για την περιγραφή ενός γεγονότος αφανισμού ως "μαζικό" και τα δεδομένα που επιλέγονται για τη μέτρηση της ποικιλομορφίας του παρελθόντος.