Κυανίδιο
From Wikipedia, the free encyclopedia
Κυανίδια ή κυανιούχα (cyanides) είναι οι χημικές ενώσεις που περιέχουν τη μονοσθενή σύνθετη ομάδα CN. Αυτή η ομάδα, είναι γνωστή ως κυανομάδα (cyano group) και αποτελείται από ένα άτομο άνθρακα ενωμένο με τριπλό δεσμό με ένα άτομο αζώτου.[1]
Αναγνωριστικά | |
---|---|
57-12-5 | |
ChEBI | CHEBI:17514 |
ChemSpider | 5755 |
InChI=1S/CN/c1-2/q-1 Key: XFXPMWWXUTWYJX-UHFFFAOYSA-N | |
Jmol 3Δ Πρότυπο | Image |
PubChem | 5975 |
[C-]#N | |
UNII | OXN4E7L11K Y |
Ιδιότητες | |
CN− | |
Μοριακή μάζα | 26,02 g·mol−1 |
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες (25°C, 100 kPa). | |
Infobox references | |
Στα ανόργανα κυανίδια, όπως το κυανιούχο νάτριο και το κυανιούχο κάλιο, αυτή η ομάδα εμφανίζεται ως το αρνητικά φορτισμένο πολυατομικό ιόν κυανιδίου (CN−); αυτές οι ενώσεις, που θεωρούνται άλατα του υδροκυανικού οξέος, είναι εξόχως τοξικές.[2] Το ιόν κυανιδίου είναι ισοηλεκτρονιακό (isoelectronic) με το μονοξείδιο του άνθρακα και με το μοριακό άζωτο.[3][4]
Τα οργανικά κυανίδια ονομάζονται συνήθως νιτρίλια (nitriles)· σε αυτά, η ομάδα CN συνδέεται με ομοιοπολικό δεσμό με μια ομάδα που περιέχει άνθρακα, όπως η μεθυλομάδα (CH3) στο μεθυλοκυανίδιο (αιθανονιτρίλιο). Επειδή δεν απελευθερώνουν ιόντα κυανιδίου, τα νιτρίλια είναι γενικά λιγότερο τοξικά, ή στην περίπτωση αδιάλυτων πολυμερών όπως οι ακρυλικές ίνες, είναι ουσιαστικά μη τοξικά, εκτός και καούν.[5]
Το υδροκυανικό οξύ (Hydrocyanic acid), γνωστό και ως υδροκυάνιο (hydrogen cyanide), ή HCN, είναι πολύ πτητικό υγρό που χρησιμοποιείται στην παρασκευή ακρυλονιτριλίου, που με τη σειρά του χρησιμοποιείται στην παραγωγή ακρυλικών ινών, συνθετικού καουτσούκ και πλαστικών. Τα κυανίδια χρησιμοποιούνται σε έναν αριθμό χημικών διεργασιών, που συμπεριλαμβάνουν υποκαπνισμό (απολύμανση ή fumigation), επιφανειακή σκλήρυνση του σιδήρου και του χάλυβα, ηλεκτρολυτική επικάλυψη (electroplating), και τη συγκέντρωση των μεταλλευμάτων. Στη φύση, οι ουσίες που παράγουν κυανίδια υπάρχουν σε κάποιους σπόρους, όπως στο κουκούτσι του κερασιού και στους σπόρους των μήλων.