Ουζμπεκιστάν
χώρα της κεντρικής Ασίας / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Ουζμπεκιστάν [ʊzˌbɛkɨˈstɑːn (βοήθεια·λήψη)], επίσημα η Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν (ουζμπεκικά: O‘zbekiston Respublikasi ή Ўзбекистон Республикаси[4]) είναι η μόνη διπλά περίκλειστη χώρα στην Κεντρική Ασία. Έχει σύνορα με το Καζακστάν στα δυτικά και βόρεια, με το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν στα ανατολικά, και με το Αφγανιστάν και το Τουρκμενιστάν στα νότια. Πριν το 1991, ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.
Ουζμπεκική Δημοκρατία
O‘zbekiston Respublikasi Ўзбекистон Республикаси | |||
---|---|---|---|
| |||
Η θέση του Ουζμπεκιστάν (πράσινο) | |||
και μεγαλύτερη πόλη | Τασκένδη 41.266667°N 69.216667°E / 41.266667; 69.216667 (Τασκένδη) | ||
Ουζμπεκικά | |||
Προεδρική Δημοκρατία | |||
Πρόεδρος Πρωθυπουργός | Σαβκάτ Μιρζιγιάγιεφ Αμπντουλά Ορίποφ | ||
Ανεξαρτησία από την ΕΣΣΔ Ισχύον Σύνταγμα | 1η Σεπτεμβρίου 1991 8 Δεκεμβρίου 1992 | ||
• Σύνολο • % Νερό • Σύνορα | 447.400 km2 (57η) 4,9 6.221 km | ||
Πληθυσμός • Εκτίμηση 1-2024 • Πυκνότητα | 36.799.728[1] (41η) 82,3 κατ./km2 (133η) | ||
ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2022) • Κατά κεφαλή | 420 δισ. $[2] (58η) 11.500 $[2] (124η) | ||
ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2022) • Κατά κεφαλή | 93 δισ. $[2] (75η) 3.478 $[2] (147η) | ||
ΔΑΑ (2021) | 0,727[3] (101η) – υψηλός | ||
Νόμισμα | Ουζμπεκικό σομ (UZS) | ||
(UTC +5) | |||
Internet TLD | .uz | ||
Οδηγούν στα | δεξιά | ||
Κωδικός κλήσης | +998 |
Κάποτε μέρος της Περσικής Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών και αργότερα της Τιμουριδικής αυτοκρατορίας, η περιοχή κατακτήθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα από Ουζμπέκους νομάδες, οι οποίοι ομιλούσαν μια Ανατολική τουρκική γλώσσα. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του Ουζμπεκιστάν σήμερα ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Ουζμπέκων και ομιλεί την Ουζμπεκική γλώσσα, μια γλώσσα από την οικογένεια των Τουρκικών γλωσσών. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας ζει στις ανατολικές περιφέρειες της χώρας, όπου βρίσκονται και οι όλες οι κύριες πόλεις (η πρωτεύουσα Τασκένδη, η Σαμαρκάνδη, η Μπουχάρα, το Αντιτζόν, το Ναμανγκάν μεταξύ άλλων).
Το Ουζμπεκιστάν ενσωματώθηκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία τον 19ο αιώνα, και το 1924 έγινε συστατική δημοκρατία της Σοβιετικής Ένωσης, γνωστό ως Ουζμπεκική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Είναι ανεξάρτητη δημοκρατία από τις 31 Αυγούστου 1991 (επίσημα, από την 1η Σεπτεμβρίου 1991). Στο Ουζμπεκιστάν υπάρχει και μια αυτόνομη δημοκρατία, το Καρακαλπακστάν, η οποία είναι αυτόνομη δημοκρατία από το 1932 επί σοβιετικής εποχής.
Η οικονομία του Ουζμπεκιστάν βασίζεται κυρίως στην παραγωγή προϊόντων, περιλαμβανομένου του βαμβακιού, του χρυσού, του ουρανίου, του καλίου, και του φυσικού αερίου. Παρά τον διακηρυγμένο στόχο για μετάβαση σε οικονομία της αγοράς, το Ουζμπεκιστάν συνεχίζει να διατηρεί άκαμπτο οικονομικό έλεγχο, ο οποίος συχνά απωθεί τους ξένους επενδυτές. Η πολιτική της βαθμιαίας, αυστηρά ελεγχόμενης μετάβασης στην οικονομία της αγοράς έχει παρ' όλ' αυτά παράγει ωφέλιμα αποτελέσματα στη μορφή της οικονομικής ανάκαμψης μετά το 1995. Οι εσωτερικές πολιτικές του Ουζμπεκιστάν στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες συχνά επικρίνονται βαρέως από κάποιους διεθνείς οργανισμούς.[5]