Σότζι
Ιαπωνική συρόμενη χάρτινη πόρτα / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το σότζι (shōji)(ιαπωνική προφορά: [ɕo:ʑi]) είναι μία πόρτα, παράθυρο ή διαχωριστικό δωματίου, που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιαπωνική αρχιτεκτονική, και αποτελείται από ημιδιαφανή ή διαφανή φύλλα χαρτιού πάνω σε ένα δικτυωτό πλαίσιο. Εκεί όπου η μετάδοση του φωτός δεν είναι απαραίτητη (π.χ. ντουλάπες ρούχων οσίρε, πόρτες ντουλαπιών), χρησιμοποιείται το παρόμοιο αλλά αδιαφανές φουσούμα (fusuma). Οι πόρτες σότζι συνήθως είναι συρόμενες, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είναι κρεμαστές ή συνδέονται με μεντεσέδες ειδικά σε αγροτικές περιοχές.
Τα Σότζι είναι πολύ ελαφριά, έτσι ώστε να γλιστρούν εύκολα ή να αφαιρεθούν από τη θέση τους και να αποθηκευτούν σε μια ντουλάπα, ανοίγοντας το δωμάτιο σε άλλα δωμάτια ή προς το εξωτερικό μέρος του σπιτιού. [1] [2] [3] Τα πλήρως παραδοσιακά κτήρια μπορεί να έχουν μόνο ένα μεγάλο δωμάτιο, κάτω από μια οροφή, που υποστηρίζεται από ένα πλαίσιο με στύλους και υπέρθυρο, με λίγους ή καθόλου μόνιμους εσωτερικούς ή εξωτερικούς τοίχους. Ο χώρος υποδιαιρείται ευέλικτα σύμφωνα με τις απαιτήσεις από τα αφαιρούμενα συρόμενα πάνελ τοίχου. [4] Οι στύλοι γενικά τοποθετούνται σε μήκος ενός τατάμι (περίπου 2 μέτρα ή 6 πόδια) χωριστά, και τα σότζι (shōji) γλιστρούν σε δύο παράλληλες διαδρομές με ξύλινες αυλακώσεις μεταξύ τους. [5] Στη σύγχρονη κατασκευή, τα σότζι συχνά δεν σχηματίζουν την εξωτερική επιφάνεια του κτηρίου. Τοποθετούνται μέσα σε μία συρόμενη γυάλινη πόρτα ή παράθυρο. [2]
Τα σότζι έχουν ιδιαίτερη αξία, επειδή δεν θέτουν ένα απότομο φράγμα μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού χώρου. Εξωτερικές επιρροές όπως οι ταλαντευόμενες μορφές των δέντρων ή η χορωδία των βατράχων, μπορούν να εκτιμηθούν από το εσωτερικό του σπιτιού. [6] Ως εξωτερικοί τοίχοι, τα σότζι διαχέουν το ηλιακό φως στο σπίτι. Ως εσωτερικά χωρίσματα μεταξύ των δωματίων, επιτρέπουν το φυσικό φως να εισχωρήσει βαθιά στο εσωτερικό. Ενώ τα σότζι εμποδίζουν τον άνεμο, επιτρέπουν στον αέρα να διαχέεται, [6] πράγμα το οποίο είναι σημαντικό, όταν τα κτήρια θερμαίνονται με κάρβουνο. [2] Όπως και οι κουρτίνες, τα σότζι προστατεύουν την ιδιωτική ζωή, [1][4] αλλά δεν εμποδίζουν τους ήχους. [1] [7] Τα Shōji πιστεύεται επίσης ότι ενθαρρύνουν τους κατοίκους ενός σπιτιού να μιλούν και να κινούνται απαλά, ήρεμα και με χάρη, ένα σημαντικό μέρος του ήθους πίσω από την αρχιτεκτονική σουκίγια-ζουκούρι (sukiya-zukuri). [6] Οι συρόμενες πόρτες παραδοσιακά δεν μπορούν να κλειδωθούν. [7]
Το σότζι έγινε δημοφιλές ως αναπόσπαστο στοιχείο του στυλ σόιν-ζουκούρι, που αναπτύχθηκε στην περίοδο Καμακούρα (1123-1333), καθώς η απώλεια εισοδήματος ανάγκασε τους αριστοκράτες σε πιο λιτή και συγκρατημένη αρχιτεκτονική. [8] Αυτό το στυλ απλοποιήθηκε στην αρχιτεκτονική σουκίγια-ζουκούρι, που ήταν επηρεασμένη από τα τεϊοπωλεία, [9] και εξαπλώθηκε στα σπίτια των απλών ανθρώπων στην περίοδο Έντο (1603-1868), και έκτοτε τα σότζι έχουν παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα.[1] Τα σότζι χρησιμοποιούνται τόσο σε ιαπωνικά σπίτια παραδοσιακού τύπου όσο και σε κατοικίες δυτικού τύπου, ειδικά στο βασίτσου (washitsu) (παραδοσιακό δωμάτιο ιαπωνικού στιλ). [5] [10] Η παραδοσιακή κατασκευή από ξύλο και χαρτί είναι πολύ εύφλεκτη. [11]