Ardipithecus ramidus
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ardipithecus ramidus desagertutako hominido (Homo sapiens, Afrikako txinpante, bonobo eta gorila eta Borneo eta Sumatrako orangutanak, besteak beste) espezie bat da, ziurrenik homininoa (primate bipedoa) eta agian gure leinuko arbasoa. "Ardi"k lurra esan nahi du, "pithecus"ek tximinoa esan nahi du grezieraz eta “ramid”ek sustrai esan nahi du amhareraz, lehen aztarnak aurkitu ziren tokiko (Etiopia) hizkuntzan.
Ardipithecus ramidus | |
---|---|
4,5 Ma-4,1 Ma | |
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Animalia |
Filuma | Chordata |
Klasea | Mammalia |
Ordena | Primates |
Familia | Hominidae |
Generoa | Ardipithecus |
Espeziea | Ardipithecus ramidus White et al., 1995
|
Hominido modernoak ez bezala, A. ramidus-ek egokitzapenak zituen bai bi hanketan ibiltzeko (bipedalismoa), bai zuhaitzetan bizitzeko. Hala ere, ez zen izan gizakiok bezain eraginkorra bi hanketan ibiltzen ezta simio edo tximino handiak bezain ona zuhaitzetan ibiltzen. Haren aurkikuntzak txinpanzeen eta gizakien azken arbaso komunari buruzko interpretazio akademikoa aldatu du, egungo txinpanzeen, orangutanen eta gorilen oso antzekoa zelako ideiatik analogorik gabeko izaki bat izatera igaro baita.
A. ramidus arrak gaur egungo txinpanzeak baino lasaiagoak zirela iradokitzen du aurpegiko anatomiak, gurasoen zaintza eta monogamia handiagoarekin erlazionatzen dena primateengan. Era berean, protohizkuntza bat erabili zuen lehen giza arbasoetako bat izan zela iradoki da, seguraski, gizaki jaioberri baten maila berean ahoskatzeko gai zelarik. Hau gizakiaren antzeko garezurreko arkitekturaren, garezurreko oinarriaren angeluaren eta ahots traktuaren dimentsioetan oinarritzen da.[1]