Petruxka (balleta)
Igor Stravinskiren 1911ko balleta / From Wikipedia, the free encyclopedia
Petruxka (frantsesez: Pétrouchka; errusieraz: Петрушка) Igor Stravinski konpositore errusiarraren ballet eta orkestrarako kontzertu lan bat da. Sergei Diagilevek zuzendutako Errusiar Balletak konpainiaren 1911ko Parisko denboraldirako idatzia izan zen. Jatorrizko koreografia Mikhail Fokinena izan zen, eta eszenatokiaren eta jantzien diseinuak Alexandre Benoisenak. Azken honek Stravinskiri libretoarekin ere lagundu zion. Balleta 1911ko ekainaren 13an estreinatu zen Parisko Théâtre du Châteleten, Vatslav Nijinskirekin (Petrushka), Tamara Karsavinarekin (dantzari nagusia), Alexander Orlovekin (Mairua) eta Enrico Cecchettirekin (iruzurtia).
Petruxka (balleta) | |
---|---|
Pétrouchka | |
Jatorria | |
Estreinaldi-data | 1911ko ekainaren 13a |
Ezaugarriak | |
Genero artistikoa | Balleta |
Libretista | Igor Stravinski eta Alexandre Benois |
Bestelako lanak | |
Musikagilea | Igor Stravinski |
Koreografoa | Mikhail Fokin |
Jantzi-diseinatzailea | Alexandre Benois |
Fikzioa | |
Kontakizunaren tokia | San Petersburgo |
Historia | |
|
Petruxkak hiru txotxongiloren arteko maitasun eta jeloskortasun historia kontatzen du. Iruzurtiak (frantsesez: charlatan) hezurmamitzen ditu pertsonaiak 1830eko San Petersburgoko Shrovetide Ferian (Maslenitsa), Errusian. Petruxkak dantzaria maite du, baina hark baztertu egiten du, mairua nahiago baitu. Petruxkak, haserre eta minduta, erronka botatzen dio mairuari, eta honek bere zimitarraz akabatzen du. Petruxkaren mamua txotxongilo-teatroaren gainetik jasotzen da gaua iristean. Bere ukabila astintzen dio Iruzurtiari eta, jarraian, bigarren aldiz hiltzen da.
Petruxkak musika, dantza eta diseinua biltzen ditu osotasun bateratzaile batean. Errusiar Balleten ekoizpen ezagunenetako bat da. Gaur egun, oro har, jatorrizko diseinuekin eta koreografiarekin interpretatzen da. Grace Robertek 1946an honakoa idatzi zuen: "Petruxka lehen aldiz interpretatu zenetik hogeita hamar urte baino gehiago igaro badira ere, egin diren ballet handienetako bat dela ukaezina da. Musikaren, koreografiaren, dekorazioaren eta gaiaren arteko fusio perfektuak haren erakargarritasuna unibertsal bihurtzen du".[1]