سلطاننشین بهمنی
دودمانی مسلمان و ایرانیمآب در جنوب شبهجزیرهٔ هندوستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
سلطاننشین بهمنی (هندی: बहमनी सल्तनत) یا بهمنیان یا ملوک گلبرگه از خاندانهای مسلمان حاکم بر دکن و نواحی مجاور آن در جنوب هند بود که یکی از سلسلههای مهم پادشاهی هند در سدههای میانه[1] و نخستین سلسلههای مستقل مسلمان در جنوب هند بهشمار میآید.[2]
سلطاننشین بهمنی | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۳۴۷–۱۵۲۷ | |||||||||||
سلطاننشین بهمنی، ۱۴۷۰ میلادی | |||||||||||
پایتخت | گلبرگه (۱۳۴۷–۱۴۲۵) بیدر (۱۴۲۵–۱۵۲۷) | ||||||||||
زبان(های) رایج | زبان فارسی (رسمی) | ||||||||||
دین(ها) | شیعه | ||||||||||
حکومت | پادشاهی | ||||||||||
سلطان | |||||||||||
• ۱۳۴۷–۱۳۵۸ | علاءالدین حسن بهمنشاه (علاءالدین بهمنشاه) | ||||||||||
• ۱۵۲۵–۱۵۲۷ | کلیمالله شاه | ||||||||||
دوره تاریخی | سدههای میانه پسین | ||||||||||
• بنیانگذاری | ۳ اوت ۱۳۴۷ | ||||||||||
• فروپاشی | ۱۵۲۷ | ||||||||||
|
هجده سلطان در سلسله بهمنی به مدت بیش از صد و هشتاد سال از ۷۴۸–۹۳۳ ه. ق/ ۱۳۴۷–۱۵۲۷ م حکومت کردند. پایتخت هشت تن از آنان اَحسنآباد گلبرگه بود که با انتقال پایتخت به محمدآباد بیدر، ده سلطان دیگر در آنجا سلطنت کردند.[3]
مؤسس این سلسله شخصی به نام حسن بود که با عنوان علاءالدین گانگو بهمنی بر تخت سلطنت نشست.[4] خاندان بهمنیها از نوادگان «علاءالدین حسن بهمنی» سیستانی بهشمار میرفتند و نسب خود را به بهمن پسر اسفندیار از سلسله کیانیان ایران میرساندند. خاندان بهمنی با علاقه فراوانی که به فرهنگ فارسی و عرفای ایرانی داشتند بسیار کوشیدند که به حضور شاه نعمتاله ولی و خواجه شمسالدین حافظ شیرازی در دربار خود مفتخر گردند، اما توفیق نیافتند. این سلسله جشنها و اعیاد ایرانی از جمله نوروز را با شکوه فراوان برگزار میکردند.[5] زبان دربار آنها، زبان فارسی بود، در آموزشهای اولیه به شاهزادگان، بوستان سعدی آموخته میشد. برخی شاهان بهمنی خود به این زبان شعر میسرودند و از شاعران فارسی زبان و شیعی نشان، استقبال گرمی به عمل میآوردند، مانند آذری اسفراینی که بهمن نامه را سرود، آنها مروج زبان فارسی و عربی در منطقه بودند.
بهمنیها شاهانی با گرایشهای شیعی بودند که ایرانیان در حکومتهای آنها نقش به سزایی داشته و گاه وزنههای سنگینی در رونق بخشیدن به تشیع بودهاند. یکی از این نخبگان عمادالدین محمود گاوان بودهاست. خاندان بهمنی از زمان احمدشاه (۸۲۵–۸۳۹) در سلک طرفداران شاه نعمتالله ولی درآمدند و به خاندان و اعقابش خالصانه ارادت ورزیدند.[4]
پس از انقراض، بهمنیان این سلسله بین پنج سلسله مسلمان دیگر تقسیم شد که از میان آنان سه سلسله نظام شاهیان، عادلشاهیان و قطب شاهیان شیعه و برید شاهیان و عمادشاهیان که دیری نپاییدند سنی بودند.[4]