فایو آیز
اتحاد اطلاعاتی (استرالیا/کانادا/نیوزلند/بریتانیا/ایالات متحده) / From Wikipedia, the free encyclopedia
فایو آیز (به انگلیسی: Five Eyes) اتحادیهای اطلاعاتی آنگلوسفر شامل پنج کشور نیوزیلند، ایالات متحده آمریکا، استرالیا، بریتانیا و کانادا است. این کشورها عضو توافق چندجانبه یوکییواسای هستند که پیمانی برای انجام شنود الکترونیک است.[1][2][3] ریشههای فایو آیز را میتوان در دوره پس از جنگ جهانی دوم و هنگامی یافت که نیروهای متفقین، منشور آتلانتیک را برای رسیدن به اهداف خود برای جهان پس از پایان جنگ نوشتند. در طول جنگ سرد سامانه نظارتی اشلون در آغاز بدست فایو آیز توسعه داده شد تا بر ارتباطات اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و بلوک شرق نظارت کنند. اگرچه امروزه این سامانه، میلیاردها تماس شخصی مردم جهان را نظارت میکند.[4][5]
Five Eyes فایو آیز | |
---|---|
زبان رسمی | زبان انگلیسی (دفاکتو) |
نوع | اتحاد اطلاعاتی |
اعضا | ایالات متحده آمریکا بریتانیا کانادا استرالیا نیوزیلند |
بنیانگذاری | |
۱۴ اوت ۱۹۴۱ | |
۱۷ مه ۱۹۴۳ | |
در اواخر دهه ۱۹۹۰ (میلادی) وجود اشلون به اطلاع عموم رسید و باعث بحثهای زیادی در پارلمان اروپا و در مقیاس کوچکتر، در کنگره ایالات متحده آمریکا شد. به عنوان بخشی از تلاشها برای پیشگیری از انجام حملات تروریستی، از سپتامبر ۲۰۰۱ تاکنون، گروه فایو آیز توانایی نظارتی خود را بیشتر کردهاند که تأکید بیشتر آن بر وب جهانگستر بودهاست. پیمانکار عمومی پیشین آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، ادوارد اسنودن نشان داده که فایو آیز، «یک سازمان اطلاعاتی فرا ملی است که حتی به قوانین کشورهای خود نیز پاسخگو نیست».[6] اسناد فاش شده اسنودن در سال ۲۰۱۳ نشان دادند که اعضای فایو آیز از شهروندان یکدیگر نیز جاسوسی کرده و اطلاعات گردآوری شده را نیز با یکدیگر همرسانی میکنند تا مقررات کشورهای محلی برای جاسوسی از شهروندان خود را دور بزنند.[7][8][9][10]
با وجود جنجالهای بسیار در مورد روشهای فایو آیز، روابط کشورهای عضو آن، یکی از منسجمترین اتحادیههای جاسوسی در تاریخ را پایدار نگه داشتهاست.[11]