ستاد اجرایی فرمان امام
سازمان حکومتی و شبهدولتی در ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
ستاد اجرایی فرمان امام[1] سازمان حکومتی و شبهدولتی[2] در ایران است که تحت کنترل سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، فعالیت میکند. ستاد اجرایی در سال ۱۳۶۸ به فرمان روحالله خمینی تأسیس شد. این ستاد از هزاران زمین و املاک مصادره شده در پی انقلاب ۱۳۵۷ ایجاد شد. تحقیقات رویترز نشان دادهاست که این سازمان بنای کار خود را براساس «تصرف منظم و سازمانیافته هزاران زمین و املاک متعلق به ایرانیان عادی» بنا کردهاست. همچنین اموال اعضای اقلیتهای مذهبی، بازرگانان و ایرانیان مقیم خارج از کشور را نیز توقیف کردهاست.[3][4][5][6] این نهاد امروزه همچنان به مصادره داراییهای زندانیان سیاسی عقیدتی[7] و اختلاسگران میپردازد و در زمینه مدیریت این داراییها نیز فعالیت میکند.[8][9][10] رویترز در سال ۲۰۱۳ داراییهای ستاد اجرایی را بالغ بر ۹۵ میلیارد دلار اعلام کرد.[8][11]
نوع | ستاد |
---|---|
بنا نهاده | ۱۳۶۸ |
بنیانگذاران | حبیبالله عسگراولادی مهدی کروبی حسن صانعی |
دفتر مرکزی | تهران، ایران |
محدودهٔ فعالیت | کل کشور |
افراد کلیدی | سید پرویز فتاح (رئیس) |
وبگاه |
خمینی در ابتدا به سه تن از دستیاران خود دستور داد که از اموال مصادره شده مراقبت کرده و آنها را در امور خیریه توزیع کنند، اما در زمان خامنهای، این سازمان برای خود املاک کسب کردهاست.[3] این سازمان به مرکز اصلی قدرت اقتصادی در ایران تبدیل شدهاست.[12] داراییهای آن شامل مقادیر زیادی املاک و ۳۷ شرکت هستند که تقریباً همه بخشهای صنعت ایران، از جمله امور مالی، نفت و مخابرات را پوشش میدهند.[11] در حالی که حسابهای (مربوط به پولشویی) آن حتی برای مجلس شورای اسلامی ایران نیز محرمانه است. برآورد ۲۰۱۳ رویترز ارزش کل داراییهای ستاد را ۹۵ میلیارد دلار (شامل حدود ۵۲ میلیارد دلار املاک و ۴۳ میلیارد دلار داراییهای شرکتی) اعلام کردهاست.[11]
در ۴ ژوئن ۲۰۱۳، وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا این سازمان و برخی از داراییهای شرکتهای وابسته را تحریم کرد و از این ستاد به عنوان «شبکه عظیمی از شرکتهای اصلی که به نمایندگی از علی خامنهای رهبری ایران داراییها را مخفی و پولشویی میکند» یاد کرد. این سازمان شبه دولتی وظیفه مدیریت اموالی که طبق اصل ۴۹ قانون اساسی و دیگر قوانین، در اختیار ولی فقیه هستند را برعهده دارد و در دو حوزه اصلی امور خیریه و بخش اقتصادی فعالیت میکند. شرکتهایی که به ستاد اجرایی فرمان امام وابستهاند در زمینههایی چون ارائه خدمات مالی و بانکداری، املاک و مستغلات، صنعت نفت، مخابرات و دامپروری فعال هستند.[13][14][15] این ستاد بخشی از هزینههای دفتر رهبری را میپردازد.[16] تحریم این ستاد از سوی وزارت خزانهداری آمریکا به دلیل سرکوب مخالفان در ۱۳ ژانویهٔ ۲۰۲۱ تمدید شد.[17][18]