سرماخوردگی
یک نوع بیماری تنفسی در انسان / From Wikipedia, the free encyclopedia
سرماخوردگی[13] (به انگلیسی: common cold) که با نامهای نازوفارِنژیت (nasopharyngitis)، رینوفارنژیت (rhinopharyngitis) و زکام حاد (acute coryza) نیز شناخته میشود، بیماری واگیر مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی است که عمدتاً بینی را تحت تأثیر قرار میدهد. سرماخوردگی معمولاً با خستگی، عطسه و سردرد آغاز میشود و با علائمی چون سرفه، گلودرد، آبریزش بینی و تب ادامه مییابد و معمولاً هفت تا ده روز بعد برطرف میشود و برخی علائم ممکن است تا سه هفته طول بکشد. بیش از دویست نوع ویروس عامل سرماخوردگی وجود دارد، با این حال راینوویروسها (که خود بیش از ۹۹ نوع مختلف شناختهشده هستند) متداولترین عامل این بیماری هستند. ویروسهای عامل بیماری میتوانند تا مدت زمانی طولانی (برای راینو ویروس تا بیش از ۱۸ ساعت) در محیط فعال بمانند و ممکن است از دستان به چشمان و بینی که محل عفونت هستند، منتقل شوند. ویروس از طریق عطسه، سرفه و تماس با افراد یا اشیاء آلوده قابل انتقال به بدن است.
سرماخوردگی | |
---|---|
نامهای دیگر | نازوفارنژیت ویروسی حاد، نازوفارنژیت، رنیتیس، رینوفارینژیت، زکام حاد،[1] مسیر مجرای تنفسی فوقانی (URTI)[2] |
نمایشی از سطح مولکولی یکی از سویههای راینو ویروس انسانی | |
تخصص | بیماری عفونی |
نشانهها | سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، تب[3][4] |
عوارض | معمولاً هیچ، اما گاهی عفونت گوش میانی، سینوزیت، سینهپهلو و سپتیسمی نیز ممکن است رخ دهد.[5] |
دورهٔ معمول آغاز | ~۲ روز پس از در معرض قرارگیری[6] |
دورهٔ بیماری | ۱–۳ هفته[3][7] |
علت | ویروسی (اغلب راینوویروس)[8] |
روش تشخیص | براساس نشانهها |
تشخیص افتراقی | التهاب مخاط بینی آلرژیک، برونشیت، سیاهسرفه، سینوزیت[5] |
پیشگیری | شستن دستها، ماسک، اتیکت سرفه، اجتناب از افراد بیمار[3][9] |
درمان | درمان حمایتی،[3] روی[10] |
دارو | داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی[11] |
فراوانی | ۲–۳ در سال (بالغین)؛ ۶–۸ در سال (کودکان)[12] |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
پیشنت پلاس | سرماخوردگی |
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی بر اساس قسمتهایی از بدن که بیشتر دچار عفونت میشوند، دستهبندی میگردند، که سرماخوردگی عمدتاً بینی، سینوسها (سینوزیت)، گلو (فارنژیت) و همچنین یک یا هر دو چشم را با التهاب ملتحمه تحت تأثیر قرار میدهد. علائم بیماری معمولاً به واکنش دستگاه ایمنی بدن بیشتر مرتبط هستند تا به بافتهایی که ویروس از بین میبرد. تشخیص بیماری سرماخوردگی از آنفلونزا بسیار مشکل و گاهی غیرممکن است، در آنفلوآنزا علائمی مانند سردرد، درد عضلات و تب شدت بیشتری دارند که البته در سرماخوردگیهای شدید هم به همان شکل است. با هر بار ابتلا به بیماری، بدن انسان پادتن مربوط به ویروس را تولید میکند تا در آینده دیگر به آن مبتلا نشود، اما از آنجا که بیش از دویست ویروس مختلف باعث سرماخوردگی میشوند، با هر بار ابتلا باید پادتن مختص آن ساخته شود و برای همین یک فرد در طول زندگی خود بهطور متوسط ۵۰ بار (بزرگسالان دو تا پنج بار در سال و کودکان شش تا ده بار در سال) به سرماخوردگی مبتلا میشود.
همچنین به دلیل همان دویست ویروس، ساختن واکسن سرماخوردگی مشکل و غیرممکن است و هیچ دارویی برای این بیماری تاکنون به وجود نیامده است، اگرچه علائم بیماری را با داروهای تببر (مانند استامینوفن) یا ضد آبریزش بینی (مانند آنتیهیستامین) میتوان کاهش داد. در بعضی موارد که احتمال ابتلا به یک بیماری باکتریایی (مانند برونشیت، سینه پهلو، سینوزیت و عفونت گوش میانی) وجود دارد، از آنتیبیوتیک (پادزیست) برای درمان آن استفاده میشود، اما آنتیبیوتیکها هیچ تأثیری بر روی ویروس سرماخوردگی ندارند. برخی نیز معتقدند که ویتامین ث یا قرص روی یا عسل میتواند باعث بهبودی علائم بیماری شود که بهطور کامل به اثبات نرسیدهاست. بهطور کلی پیشگیری از بیماری آسان است، زیرا ویروس عامل بیماری مدت زمان محدودی را زنده میماند و با شستوشوی دستها که یکی از راههای مهم برای پیشگیری است، میتوان آن را از بین برد و برخی شواهد استفاده از ماسکهای بینی و دهان را نیز مؤثر میدانند.
سرماخوردگی واکسن ندارد. مهمترین راههای پیشگیری عبارتند از: شستن دستها؛ لمس نکردن چشمها، بینی یا دهان با دستان نشسته؛ و دور ماندن از افراد بیمار.[14] ماسک صورت هم میتواند برای پیشگیری از این بیماری مناسب باشد.[15] درمانی برای سرماخوردگی وجود ندارد، ولی علایمش میتواند بهبود یابد.[14] داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن میتواند به تسکینِ درد کمک کند.[16] نباید از آنتیبیوتیکها استفاده شود.[17] معمولاً بیماری، خود به خود بین ۷ تا ۱۰ روز (پروسه درمان) درمان میشود، شاید هم کمتر.[14]