فوتبال در ایران
فوتبال در ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
فوتبال در ایران به پرهوادارترین ورزش در این کشور تبدیل شدهاست. به عنوان دورهای درخشان، تیم ملی فوتبال مردان ایران در سالهای ۱۹۶۸، ۱۹۷۲، ۱۹۷۴ و ۱۹۷۶ به قهرمانی در بالاترین سطح آسیا دست یافت و نخستینبار در سال ۱۹۷۸ به جام جهانی فوتبال راه پیدا کرد. در این دوران درخشان، باشگاه فوتبال تاج (استقلال کنونی) نیز در مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ به قهرمانی رسید. برخی از این موفقیتها، با گرفتن میزبانی بالاترین رقابتهای ورزشی آسیا توسط ایران همدوره بودند و میزبانی جام ملتهای آسیا ۱۹۶۸ و ۱۹۷۶ نمونههای آن هستند. با روی دادن انقلاب ۱۳۵۷، یک وقفه در پیشرفت ورزش ایران، اتفاق افتاد. در دورانی، دولت جدید، ورزشگاهها را رقیب مساجد دانست. تیمهای بزرگ ایرانی، توقیف شدند و از حضور زنان در بسیاری از فعالیتهای مربوط، جلوگیری شد. علاوه بر این، جنگ ایران و عراق، منابع کمی را برای اختصاص دادن به ورزش ایران باقی گذاشت. با این حال، پشتیبانی عظیم مردم از ورزش، به ویژه در مورد فوتبال، ادامهدار بود.[1][2]
فوتبال در ایران | |
---|---|
جهت عقربههای ساعت از بالا: هواداران تیم ملی مردان ایران، کاملیا فلاح بازیکن فوتبال زنان ایران، شهرآورد تهران، بزرگترین شهرآورد ایران میان پرسپولیس و تاج، ورزشگاه آزادی بزرگترین ورزشگاه کنونی ایران، ایران در جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸ و تمرین یک تیم فوتبال زنان در ایران | |
کشور | ایران |
نهاد اداری | فدراسیون فوتبال ایران |
تیم ملی | تیم ملی فوتبال ایران |
اولین بازی | ۱۹۴۱ |
بازیکنان عضو | ۴۴۹٬۶۴۴ |
مسابقات ملی | |
فهرست
| |
مسابقات بین المللی | |
پیشینهٔ فوتبال مردان در ایران به اواخر قاجار و رسمیاش به نخستین سالهای دوران پهلوی میرسد؛ سالهایی که در آن نخستین باشگاههای ایرانی (حدود سال ۱۳۰۵) بنیانگذاری شدند. در سال ۱۳۲۵ فدراسیون فوتبال ایران ایجاد شد؛ اگرچه تیم ملی مردان زودتر ایجاد شده بود. هماکنون لیگ برتر خلیج فارس بالاترین رده از فوتبال مردان در ایران است که ادامهدهندهٔ لیگهای پیشین این کشور است.
به شکل رسمی پیشینهٔ فوتبال زنان در ایران به دههٔ ۱۳۴۰ برمیگردد. باشگاههای تهرانی تاج، پرسپولیس، دیهیم و عقاب پیشگامان ایجاد تیم حرفهای زنان در ایران هستند. لیگ برتر فوتبال زنان ایران بالاترین رده از فوتبال زنان در ایران است که از فصل ۱۳۸۶–۸۷ شروع به کار کرد.
در سالهای پیش از انقلاب ۱۳۵۷، حضور زنان در ورزشگاههای ایران، آزاد بود اما در سالهای پس از این انقلاب و در راستای سیاستهای حکومت جمهوری اسلامی، حضور زنان، محدود و تماشای مسابقات مردان در سالن یا ورزشگاه، ممنوع شد. با این حال زنان هوادار اهل کشورهای دیگر توانستهاند در هنگام این محدودیت برای ایرانیان، وارد ورزشگاههای ایران شوند که با اعتراض ایرانیان روبرو شدهاست. بر اساس گزارشی در مارس ۲۰۲۱، فوتبال زنان ایران نیز هنوز زیر سایهٔ روحانیان، تندروهای جمهوری اسلامی و حتی ائمه جمعه است و سختگیریهای مذهبی و حجاب اسلامی از مهمترین مشکلات زنان فوتبالیست ایرانی بودهاست. به گونهای که سابقه داشتهاست که بهخاطر حجاب، از رقابتهای جهانی کنار گذاشته شوند. با وجود قطع ورزش و فوتبال زنان پس از انقلاب، اما در دوران رئیسجمهوری محمد خاتمی به فوتبال زنان ایران اهمیت داده شد و زیرساختی برای زنان در نظر گرفته شد. تا پیش از این، پس از شروع دوبارهٔ ورزش زنان پس از انقلاب، فوتبال زنان ایرانی به دلایل انقلابی در سالنها برگزار میشد اما از این دوره به فضای باز و و همان ورزشگاههای رسمی فوتبال انتقال یافت. در پی این گسترش امکانات، تیم ملی فوتبال زنان ایران در ردهبندی سال ۱۳۸۹ در جهان جایگاه ۵۵ام را از آن خود کرد؛ جایگاهی که بالاتر از جایگاه تیم ملی فوتبال مردان ایران در آن دوران بودهاست.
بهطور تاریخی در ایران، کشتی پرهوادارترین ورزش و ورزش شمارهٔ یک بود اما از میانههای دههٔ ۱۳۴۰، شرایط عوض شد و فوتبال کمکم جای کشتی را به عنوان پرهوادارترین ورزش گرفت. پس از افتخارهای این دوران تیم ملی مردان، خوانندگانی همچون ویگن و دلکش نخستین ترانههای فوتبالی در پشتیبانی از تیم ملی را خواندند و حتی نشریات غیر ورزشی نیز به پوشش و پیگیری اخبار مربوط به تیم ملی پرداختند؛ همچون هفتهنامه زن روز که در سرمقالهٔ شمارهٔ ۴ خرداد ۱۳۴۷ نوشت: «اینک کلمه انگلیسی فوتبال کلمه ملی ماست.» پس از جام جهانی ۱۹۹۸ دیگر پیروزیها و راهیابیهای تیم ملی به جامهای جهانی، تبدیل به بهانهای برای جشنهای خیابانی مردم ایران شدند.