مهر (ایزد ایرانی)
از ایزدان یا فرشتگان آیین مزدیسنا / From Wikipedia, the free encyclopedia
مهر یا میترا از ایزدان یا فرشتگان آیین مزدیسنا است. مهر فرشتهٔ «پیمان» و «دوستی» است و نماد او خورشید است. مهر ایزدی است که وظایف بسیاری از ایزدان دیگر را به تنهایی عهدهدار است.
مهر ایزد پیمان و دوستی | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
پهلوی: | میتر |
اوستایی: | میثرَ |
جنسیت: | ایزد (نرینه) |
دوران پیدایش: | پیش از زرتشت |
رده: | ایزد پیمان، ایزد روشنی و فروغ، ایزد جنگ، ایزد راستی، نگهبان عهد و میثاق، داور اعمال در روز واپسین |
نماد: | نور خورشید، روشنایی، شیر، درخت سرو |
وابستگی: | ایزدان سی و سه گانه، ایزدان نگهبان روز های ماه، ایزدهای دوازده گانه |
مرکوب: | گردونه |
نگهبان روز: | شانزدهم هر ماه، مهرشید هر هفته |
ایزدان همکار: | بهرام، رَشن و سروش |
گل: | گل سرخ |
اقامتگاه: | کوه البرز |
جشنوارهها: | مهرگان، شب چله (زایش مهر) |
نسک: | مهریشت |
سلاح: | گرز |
همتاها | |
همتای یونانی: | میثراس |
همتای رومی: | میتراس |
همتای هندی: | میترا |
قدیمیترین معنای مهر که شاید بتوان گفت اولین کارکرد این ایزد نیز میباشد، پیمان است. وی ایزد جنگ است، ایزد روشنی و فروغ است، ایزد پیمان و نگهبان عهد و میثاق است، ایزد حافظ خانواده و شهر و کشور است، ایزد بخشندهٔ ثروت و نعمت است، ایزد پیروزی است، ایزد شهریاری و قدرت و تسلط است، ایزد داور اعمال در روز واپسین است، ایزد راستی و سخن و کلام راست و زیباست، ایزدی است که همه از شهریاران تا افراد عادی خلق به او پناه جویند.[4] ماه مهر (ماه هفتم از سال خورشیدی) و روز مهر (روز شانزدهم هر ماه) به او پیوند یافتهاست. مهر یا میترا همچنین یکی از کهنترین ایزدان مردمان هندوایرانی (آریایی) پیش از روزگار زرتشت است.