Fliú
From Wikipedia, the free encyclopedia
Galar ionfhabhtaíoch géar riospráide víreasach is ea an fliú, le casacht, aerphasáistí plúchta, tinneas cinn, fiabhras, agus pianta sna matáin. i measc leanaí, d’fhéadfadh go mbeadh buinneach agus urlacan ann, ach níl siad seo coitianta i measc daoine fásta. Tarlaíonn buinneach agus urlacan níos minice i ngaistreintríteas, ar galar neamhghaolmhar é agus uaireanta tugtar go neamhchruinn "fliú boilg" nó an "fliú 24 uair an chloig" air. D’fhéadfadh deacrachtaí niúmóine víreasach, niúmóine baictéarach tánaisteach, cuaisíteas, agus fadhbanna sláinte roimhe seo mar plúchadh nó cliseadh croí a bheith níos measa.[1].
Bíonn tionchar ag trí cinn de na ceithre chineál víris fliú ar dhaoine: Cineál A, Cineál B, agus Cineál C. Ní fios go ndéanann Cineál D daoine a ionfhabhtú, ach creidtear go bhfuil an cumas aige é sin a dhéanamh. De ghnáth, scaiptear an víreas tríd an aer ó casacht nó sraothartach. Creidtear go dtarlaíonn sé seo den chuid is mó thar achair réasúnta gearr. Is féidir é a scaipeadh freisin trí theagmháil a dhéanamh le dromchlaí atá éillithe ag an víreas agus ansin teagmháil a dhéanamh leis na súile, an tsrón nó an béal. Féadfaidh duine a bheith ina iompróir aicídeach do dhaoine eile roimh agus i rith an ama a bhfuil comharthaí á thaispeáint acu. Féadfar an t-ionfhabhtú a dhearbhú trí thástáil a dhéanamh ar an scornach, an spútam, nó an tsrón don víreas. Tá roinnt tástálacha gasta ar fáil; áfach, d’fhéadfadh go mbeadh an t-ionfhabhtú ag daoine fós fiú má tá na torthaí diúltach. Tá an Tástáil um Imoibriú Slabhrúil Polaiméaráise a bhraitheann ARN an víris níos cruinne.
Laghdaíonn níochán lámh go mion minic an baol go scaipfear víreasach, mar aon le masc máinliachta a chaitheamh. Molann an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte vacsaínithe bliantúla in aghaidh an fhliú dóibh siúd atá i mbaol ard, agus ag na hIonaid um Rialú agus Cosc ar Ghalair (IRG) dóibh siúd atá sé mhí d’aois agus níos sine. Is gnách go dtugann an vacsaín fliú cosaint ar 4 thréithchineál an víris. De ghnáth glactar go maith leis. D’fhéadfadh nach mbeadh vacsaín a dhéantar ar feadh bliana úsáideach an bhliain dár gcionn, ós rud é go bhforbraíonn an víreas go gasta. Baineadh úsáid as drugaí frithvíreasacha mar an coscaire néaraimíníodáise Oseltamivir, i measc nithe eile, chun an fliú a chóireáil. Is cosúil nach mó an tairbhe a bhaineann le drugaí frithvíreasacha dóibh siúd atá sláintiúil ar shlí eile ná a gcuid rioscaí. Ní bhfuarthas aon sochar dóibh siúd a bhfuil fadhbanna sláinte eile acu.
Scaipeann an fliú ar fud an domhain i ráigeanna bliantúla, agus mar thoradh air sin bíonn drochthinneas ag idir trí agus cúig mhilliún agus faigheann thart ar 290,000 go 650,000 bás. Bíonn thart ar 20% de leanaí gan vacsaíniú agus 10% d’aosaigh gan vacsaíniú ionfhabhtaithe gach bliain. I gcodanna thuaidh agus theas an domhain, tarlaíonn ráigeanna go príomha sa gheimhreadh, agus timpeall an mheánchiorcal, d’fhéadfadh ráigeanna tarlú ag am ar bith den bhliain. Tarlaíonn an bás den chuid is mó i ngrúpaí ardriosca - na daoine óga, aosta agus iad siúd a bhfuil fadhbanna sláinte eile acu. Ní bhíonn ráigeanna níos mó ar a dtugtar paindéimí chomh minic. Sa 20ú haois, tharla trí phaindéim fliú: fliú na Spáinne sa bhliain 1918 (17–100 milliún a bhfuair bás), fliú na hÁise sa bhliain 1957 (dhá mhilliún a bhfuair bás), agus fliú Hong Cong sa bhliain 1968 (aon mhilliún a bhfuair bás). Dhearbhaigh an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte go raibh ráig de chineál nua fliú A / H1N1 ina phaindéim i Meitheamh 2009. Féadfaidh an fliú dul i bhfeidhm ar ainmhithe eile, lena n-áirítear muca, capaill agus éin.