Lingua istrorromanesa
From Wikipedia, the free encyclopedia
O istrorromanés[2] é unha lingua romance. De todas as linguas ou dialectos que se falan fóra da actual Romanía, é lingüisticamente a máis próxima á lingua oficial dese estado, o daco-romanés ou simplemente romanés. O istrorromanés é falado hoxe nunhas poucas vilas e aldeas na península de Istria, na parte setentrional do Mar Adriático, na actual Croacia. Antigamente foi falada dende unha parte considerablemente ampla do nordeste de Istria nos arredores da cadea montañosa de Ciceria (hoxe Ćićarija), (antiga Mons Carusadius) ata Trieste. Os seus falantes chámanse a si mesmos Vlahi (nome dado polos eslavos), Rumeni, Rumêri ou Rumâri, así como Ćići e Ćiribiri (este último é un alcume usado desprezativamente para a lingua istrorromanesa, non para os seus falantes).
Este artigo ou sección precisa revisión por alguén que saiba deste tema. Se ten eses coñecementos mellore este artigo. Vexa na páxina de discusión que aspectos son os que precisan revisión. (Desde xaneiro de 2017.) |
Este artigo ou sección precisa dunha revisión do formato que siga o libro de estilo da Galipedia. Pode axudar a mellorar este artigo e outros en condicións semellantes. |
Istrorromanés Vlăşeşte/Rumâreşte | ||
---|---|---|
Outros nomes: | Rumêri-kuvinta | |
Falado en: | Croacia | |
Rexións: | Istria | |
Total de falantes: | 300 (2007) | |
Familia: | Indoeuropea Itálica Románica Románica oriental Balco-románica Istrorromanés | |
Escrita: | alfabeto latino | |
Estatuto oficial | ||
Lingua oficial de: | Ningún país | |
Regulado por: | Non está regulada | |
Códigos de lingua | ||
ISO 639-1: | -- | |
ISO 639-2: | roa | |
ISO 639-3: | ruo
| |
Mapa | ||
Status | ||
Os istrorromaneses divídense hoxe en dous grupos: os Ćići arredor de Žejane (que fai referencia aos pobos da parte norte do monte Ucka) e os Vlahi ao redor de Šušnjevica (que fai referencia aos pobos da parte sur do monte Ucka (Monte Maggiore (monte Maior)). De todas as maneiras, e a pesar das interferencias doutras linguas e diferenzas de palabras que varían dunha vila a outra, a súa lingua é lingüisticamente idéntica.
O estimación do número de falantes de istrorromanés é moi vaga, calcúlase que son menos ou arredor de 1 000, o "máis pequeno grupo étnico-lingüístico en Europa" é unha das linguas recoñecidas coma as "máis seriamente en perigo" na UNESCO Red Book of Endangered Languages, debido a que o pequeno número de falantes se reparte en oito pequenas aldeas e dúas vilas "considerables" que son Žejane (Xeiane) e Šušnjevica (Susnieviza), ademais de non existir educación pública na lingua nativa. Os seus falantes aínda non son recoñecidos coma minoría oficial en Croacia; quizais debido ao contubernio histórico de Istria: un número considerable de falantes istrorromaneses foran obrigados a deixar Istria e pobos e cidades veciños despois da Segunda Guerra Mundial cando o Tratado de Paz de París con Italia asinado o 10 de febreiro de 1947, apartou Istria de Italia (que a gañara despois da Primeira Guerra Mundial) integrándoa en Iugoslavia, o país pai das actuais Croacia e Eslovenia, que dividiu Istria en dúas partes entre eses territorios, mentres Italia permanecía cunha pequena parte preto de Trieste.