Մալարիա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Մալարիա (իտալ.՝ mala aria - «վատ, աղտոտված օդ», նախկինում հայտնի էր նաև «ճահճային տենդախտ» անվամբ[5]), վարակիչ հիվանդություն, տրանսմիսիվ (ինֆեկցիոն փոխանցման ուղի արյան միջոցով) փոխանցման ուղիով ինֆեկցիոն հիվանդություն, որը տարածված է առավելապես ճահճային գոտիներում։ Տարածվում է Anopheles ցեղի մոծակների միջոցով։ Հիվանդությունն արտահայտվում է տենդով, դողով, սպլենոմեգալիայով (փայծաղի չափերի մեծացում), հեպատոմեգալիայով (լյարդի չափերի մեծացում) և անեմիայով (սակավարյունություն)։ Բուժվում է քինին ալկալոիդով, որը ստանում են քինածառի կեղևից։ XXI դ. սկզբին տարեկան գրանցվում էր հիվանդության 350-500 մլն դեպք, որից 1.3-3 մլն ավարտվում էր մահվամբ։ 85-90% վարակման դեպքերը գրանցվում են Աֆրիկայի` Սահարայից հարավ ընկած հատվածներում, մինչև 5 տարեկան երեխաների շրջանում։
Մալարիա | |
---|---|
Տեսակ | Էնդեմիկ հիվանդություններ և հիվանդության կարգ |
Պատճառ | P. falciparum?[1], P. vivax[1], P. malariae?[1], Plasmodium ovale?[1] և P. knowlesi? |
Փոխանցման ձև | մոծակների միջոցով փոխանցվող[2] և արյան փոխներարկում |
Հիվանդության ախտանշաններ | intermittent fever?, periodic fever?, լյարդի մեծացում, սակավարյունություն, սպլենոմեգալիա, Դեղնախտ, Կոմա, դող[3] և տենդ |
Վարակ տարածող | անոֆելես |
Օժանդակող գործոն | աղքատություն |
Բուժաքննություն | blood film?[4], Լուսային մանրադիտակ և Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա |
Բժշկական մասնագիտություն | վարակաբանություն, tropical medicine? և պարատիզոլոգիա |
Հայտնաբերող | Ռոնալդ Ռոս և Շարլ Լավերան |
Անվանվել է | Միազմ և wetland? |
Բուժում | antimalarial?, Անտիպիրետիկներ, intravenous fluid replacement? և սիմպտոմատիկ բուժում |
Malaria Վիքիպահեստում |