Baybay Beaufort
marginal a baybay ti Taaw Artiko / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ti Baybay Beaufort (Pranses: mer de Beaufort) ket ti pingir a baybay ti Taaw Artiko,[3] a mabirukan iti amianan ti Amianan a laud a Terteritorio, ti Yukon, ken Alaska, ti laud ti Is-isla ti Artiko ti Kanada. Ti baybay ket nainaganan ken ni hidrograpo Apo Francis Beaufort. Ti nangruna a Karayan Mackenzie ket agayus idiay parte ti baybay ti Kanada, iti laud ti Tuktoyaktuk, ken isu daytoy ti maysa kadagiti bassit a permanente a pagtaengan kadagiti aplaya ti baybay.
Baybay Beaufort | |
---|---|
Nagsasabtan | 72°N 137°W |
Kita | Baybay |
Pagpagilian ti labneng | Kanada, Estados Unidos |
Kalawa ti rabaw | 178,000 km2 (69,000 sq mi) |
Agpakatengnga a kaadalem | 124 m (407 ft) |
Kaadaleman | 4,683 m (15,364 ft) |
Tomo ti danum | 22,000 km3 (1.8×1010 acre⋅ft) |
Dagiti nagibasaran | [1][2] |
Ti baybay ket naidasig babaen ti nakaro a klima, daytoy ket nayelo iti gangani amin a paset ti tawen. Iti pakasaritaan, ti laeng akikid a dalan iti 100 km (62 mi) a nakalukat iti Agosto–Septiembre iti asideg kadagiti aplayana, ngem iti kinaudi gapu ti panagbaliw ti klima idiay Artiko, ti awan yelona a lugar iti naladaw a kalgaw ket dimmakel unayen. Dagiti panagtunton a ti aplaya ti baybay ket natagtagitao idi agarup a 30,000 a tawtawen ket kaaduan a di napasingkedan (kitaen dita baba); ti agdama a densidad ti populasion ken saan unay nga adu. Ti baybay ket aglaon kadagiti adu a rekurso ti lana ken natural a gas iti sirok ti samangna, a kas idiay lugar ti Amauligak. Dagitoy ket naduktalan idi paset ti panawen a nagbaetan dagiti tawen ti 1950 ken 1980, ken dagiti eksplorasionda ket nagbalin a ti kangrunaan nga aktibidad ti tao iti dayta a lugar manipud kadagiti tawen ti 1980. Dagiti tradisional a trabaho iti panagkalap ken ti panaganup ti balyena ken leon ti baybay ket lokal laeng a nasansanay, ken awan ti komersial a kinapangruna daytoy. Kas resulta, ti baybay ket mangibalay ti maysa kadagiti kadakkelan a kolonia dagiti balyena a beluga, ken awan met ti ebidensia iti nakaro unay a panagkalap. Tapno mapawilan ti nakaro unay a panagkalap kadagiti danumna, nangampon ti Estados Unidos ti plano ti panagannad a panangimaton ti komersial a panagkalap idi Agosto 2009.[4] Idi Abrilof 2011 ti gobierno ti Kanada ket nagpirma iti memorandom iti panagawat kadagiti Inuvialuit a kas umuna nga addang iti panagrang-ay ti dakdakkel a plano ti panangimaton ti taaw.[5] Inrangarang ti gobierno ti Kanada idi Oktubre 2014 nga awanen ti baro a komersial a panagkalap idiay Baybay Beaufort ti maikeddeng aginggana a ti panagsukisok ket makaipakitanto kadagiti matalinaay a makalap a maaramidto nga umuna a magun-od dagiti Inuvialuit.[6]