Namibía
Land í sunnanverðri Afríku / From Wikipedia, the free encyclopedia
Namibía er land í sunnanverðri Afríku, með strandlengju að Atlantshafinu í vestri og landamæri að Angóla og Sambíu í norðri, Botsvana í austri og Suður-Afríku í austri og suðri. Innan við 200 metrar af Sambesífljóti skilja Namibíu frá Simbabve þótt löndin liggi ekki saman. Namibía fékk sjálfstæði frá Suður-Afríku árið 1990 eftir Sjálfstæðisstríð Namibíu. Höfuðborgin og stærsta borg landsins er Windhoek. Namibía er aðili að Sameinuðu þjóðunum, Þróunarbandalagi sunnanverðrar Afríku, Afríkusambandinu og Breska samveldinu.
Lýðveldið Namibía | |
Republic of Namibia | |
Fáni | Skjaldarmerki |
Kjörorð: Unity, Liberty, Justice enska: Eining, frelsi, réttlæti | |
Þjóðsöngur: Namibia, Land of the Brave | |
Höfuðborg | Windhoek |
Opinbert tungumál | enska |
Stjórnarfar | Lýðveldi |
Forseti | Nangolo Mbumba |
Forsætisráðherra | Saara Kuugongelwa |
Sjálfstæði | |
• frá Suður-Afríku | 21. mars, 1990 |
Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
34. sæti 825.615 km² ~0 |
Mannfjöldi • Samtals (2017) • Þéttleiki byggðar |
235. sæti 2.606.971 3,2/km² |
VLF (KMJ) | áætl. 2018 |
• Samtals | 27,505 millj. dala (134. sæti) |
• Á mann | 11.516 dalir (103. sæti) |
VÞL (2017) | 0.647 (129. sæti) |
Gjaldmiðill | namibískur dalur |
Tímabelti | UTC+1 |
Þjóðarlén | .na |
Landsnúmer | +264 |
Namibía er þurrasta land Afríku sunnan Sahara. Landið var frá fornu farið byggt San-fólki, Damörum og Nömum. Á 14. öld fluttust Bantúmenn þangað í útþenslu Bantúmanna. Síðan þá hafa Bantúmælandi íbúar verið ríkjandi þjóðarbrot í landinu og í meirihluta frá ofanverðri 19. öld.
Árið 1878 lagði Höfðanýlendan, sem þá var bresk nýlenda, höfnina í Walvis Bay og Mörgæsaeyjar undir sig. Þessi landsvæði urðu hluti af Suður-Afríkubandalaginu árið 1910. Árið 1884 lagði Þýska keisaradæmið mestan hluta svæðisins undir sig og stofnaði nýlenduna Þýsku Suðvestur-Afríku. Þjóðverjar frömdu þjóðarmorð á Hereróum og Nömum. Þýskum yfirráðum lauk í Fyrri heimsstyrjöld þegar suðurafrískar herdeildir lögðu landið undir sig 1915. Árið 1920 færði Þjóðabandalagið Suður-Afríku yfirráð yfir Namibíu. Eftir að Þjóðarflokkurinn komst þar til valda árið 1948 var aðskilnaðarstefna útfærð í landinu, sem þá var þekkt sem Suðvestur-Afríka.
Seinna á 20. öld urðu kröfur íbúa um sjálfræði til þess að Sameinuðu þjóðirnar tóku formlega yfir stjórn svæðisins 1966. Suður-Afríka fór þó enn með stjórn þess de facto. Árið 1973 viðurkenndu Sameinuðu þjóðirnar samtökin Alþýðusamtök Suðvestur-Afríku (SWAPO) sem réttmætan fulltrúa íbúa Namibíu. Innan SWAPO eru Aawambóar í meirihluta. Eftir skæruhernað setti Suður-Afríka bráðabirgðastjórn yfir Suðvestur-Afríku árið 1985. Namibía fékk fullt sjálfstæði árið 1990. Walvis Bay og Mörgæsaeyjar voru samt áfram undir suðurafrískri stjórn til 1994.
Íbúar Namibíu eru 2,6 milljónir og landið býr við stöðugt fjölflokkalýðræði. Landbúnaður, ferðaþjónusta og námavinnsla - þar á meðal vinnsla úrans, gulls, silfurs og demanta - eru undirstaða efnahagslífsins. Hin stóra, þurra, Namíbeyðimörk, leiðir til þess að Namibía er að meðaltali eitt af strjálbýlustu löndum heims.