ბრაზილია (ქალაქი)
From Wikipedia, the free encyclopedia
ბრაზილია (პორტ. Brasília) — ბრაზილიის ფედერალური დედაქალაქი და ფედერალური ოლქის მთავრობის ადგილი. ქალაქი მდებარეობს ბრაზილიის მაღალმთიანეთში, ქვეყნის ცენტრალურ-დასავლეთ რეგიონში. იგი დაარსდა 1960 წლის 21 აპრილს, ახალი ეროვნული კაპიტალის მოსაწყობად. ქალაქი ბრაზილია ქვეყნის მესამე ყველაზე დასახლებული ქალაქია. ლათინური ამერიკის დიდ ქალაქებს შორის მას ერთ სულ მოსახლეობაზე ყველაზე მეტი მშპ აქვს.[1]
ამ სტატიას გრამატიკის, სტილისა და მართლწერის გასწორება სჭირდება. |
ეს სტატია ან სექცია მანქანურადაა თარგმნილი და შეიცავს ენობრივ ხარვეზებს. |
ტერმინს „ბრაზილია“ აქვს სხვა მნიშვნელობებიც, იხილეთ ბრაზილია (მრავალმნიშვნელოვანი). |
ქალაქი | |||||
---|---|---|---|---|---|
ბრაზილია Brasília | |||||
| |||||
ქვეყანა | ბრაზილია | ||||
დაქვემდებარება | დედაქალაქი | ||||
შტატი | ფედერალური ოლქი (ბრაზილია)ფედერალური ოლქი (ბრაზილია) | ||||
კოორდინატები | 15°48′00″ ს. გ. 47°54′00″ დ. გ. | ||||
დაარსდა | 21 აპრილი, 1960 | ||||
ფართობი | 5,802 კმ² | ||||
ცენტრის სიმაღლე | 1,172 მ | ||||
მოსახლეობა | 2,455,903 კაცი (2007) | ||||
სიმჭიდროვე | 435.98 კაცი/კმ² | ||||
სასაათო სარტყელი | UTC-3, ზაფხულში UTC-2 | ||||
სატელეფონო კოდი | 061 | ||||
საფოსტო ინდექსი | 70000-000 | ||||
ოფიციალური საიტი | brasilia.df.gov.br | ||||
1956 წელს ბრაზილია დაგეგმილი და შემუშავებული იქნა ლუსიო კოსტას, ოსკარ ნიმეიერის და ხოაკიმ კარდოზოს მიერ. გეგმის მიხედვით, დედაქალაქი რიო-დე-ჟანეიროდან უფრო ცენტრალურ ადგილზე უნდა გადაეტანათ. ლანდშაფტის არქიტექტორი იყო რობერტუ ბურლე მარქსი[2][3] ქალაქის დიზაინის მიხედვით, იგი დაიყო ნუმერაციულ ბლოკებად და განსაზღვრული საქმიანობის სფეროებად, მაგალითად, სასტუმროს სექტორი, საბანკო სექტორი და საელჩოს სექტორი. ბრაზილია აირჩიეს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლად, მოდერნისტული არქიტექტურისა და უნიკალური მხატვრული ურბანული დაგეგმარების გამო.[4] იგი UNESCO-ს მიერ 2017 წლის ოქტომბერში დასახელდა „დიზაინის ქალაქად“ და მას შემდეგ უკვე კრეატიული ქალაქების ქსელის ნაწილია.[5] ბრაზილიის ფედერალური მთავრობის სამივე შტო ქალაქის ცენტრშია: აღმასრულებელი, საკანონმდებლო და სასამართლო. ბრაზილია ასევე მასპინძლობს 124 უცხო ქვეყნის საელჩოს.[6] ქალაქის საერთაშორისო აეროპორტი მას აკავშირებს ბრაზილიის ყველა სხვა დიდ ქალაქთან და ზოგიერთ საერთაშორისო მიმართულებასთან. ეს არის ბრაზილიის მესამე ყველაზე დატვირთული აეროპორტი. ბრაზილია იყო 2014 წლის FIFA მსოფლიო თასის ერთ-ერთი მთავარი მასპინძელი ქალაქი და 2016 წლის ზაფხულის ოლიმპიადის განმავლობაში რამდენიმე საფეხბურთო მატჩი გაიმართა; ასევე უმასპინძლა 2013 წლის FIFA კონფედერაციების თასს.
ქალაქს უნიკალური სტატუსი აქვს ბრაზილიაში, რადგან ის ადმინისტრაციული განყოფილებაა, ვიდრე იურიდიული მუნიციპალიტეტი, როგორც ბრაზილიის სხვა ქალაქები. თუმცა, ბრაზილია გამოიყენება როგორც ფედერალური ოლქის სინონიმი. ფედერალური ოლქი შედგება 31 ადმინისტრაციული რეგიონისგან, მაგრამ მათგან მხოლოდ ერთი არის თავდაპირველად დაგეგმილი ქალაქი, რომელსაც ეწოდება პლანო პილოტო. (არქიტექტურული დაპროექტებით ქალაქის გეგმას თვითმფრინავის ფორმა აქვს). ფედერალური ოლქის დანარჩენ ნაწილს IBGE (ბრაზილიის გეოგრაფიის და სტატისტიკის ინსტიტუტი) მეტროპოლიტენური არეალის შემადგენელ ნაწილად მიიჩნევს.