Озон
хемиско соединение / From Wikipedia, the free encyclopedia
Озон (грч. Το όζον, „мириса“) — бледосин високоотровен гас со силен мирис. Озонот се смета за загадувач на Земјино ниво, но озонската обвивка во горните делови на атмосферата го заштитува животот на Земјата од штетното сончево ултравиолетово зрачење.
| |||
| |||
Назив според МСЧПХ Трикислород | |||
Назнаки | |||
---|---|---|---|
10028-15-6 Ок | |||
ChEBI | CHEBI:25812 Ок | ||
ChemSpider | 23208 Ок | ||
EC-број | 233–069–2 | ||
Гмелин |
1101 | ||
IUPHAR/BPS |
6297 | ||
3Д-модел (Jmol) | Слика Слика Слика | ||
MeSH | Ozone | ||
PubChem | 24823 | ||
RTECS-бр. | RS8225000 | ||
| |||
UNII | 66H7ZZK23N Ок | ||
Својства | |||
Хемиска формула | |||
Моларна маса | 0 g mol−1 | ||
Изглед | синкав скоро безбоен гас | ||
Густина | 2,144 g/L (0 °C), гас | ||
Точка на топење | |||
Точка на вриење | |||
0,105 g/100mL (0 °C) | |||
Показател на прекршување (nD) | 1,2226 (течност) | ||
Термохемија | |||
Ст. енталпија на формирање ΔfH |
+142,3 kJ·mol−1 | ||
Стандардна моларна ентропија S |
237,7 J·K−1.mol−1 | ||
Дополнителни податоци | |||
Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |||
Наводи |
Озонот е една од трите форми, наречени алотропи, на елементот кислород. Озонот е триатомски кислород, што значи дека има три атоми во секоја молекула (формула О3). Обичниот, или двоатомски кислород (O2) е повеќе стабилен од озонот и затоа е голема неговата застапеност во атмосферата. Електрични искри и ултравиолетово зрачење можат да предизвикаат обичниот кислород да се претвори во озон. Присуството на озон понекогаш предизвикува забележителен мирис близу електрични излези.
Во долните делови на атмосферата, озонот се содржи во мали концентрации. Обвивката на атмосферата од 19 до 48 km над морско ниво, во слојот стратосфера, содржи поголемо количество на озон, создаден под дејство на ултравиолетовите зраци од Сонцето. Дури и во оваа обвивка, процентот на озон е само 0,001 по волумен. Атмосферските нарушувања носат големи количини озон на Земјата. Човечката активност додава озон во долниот дел од атмосферата, каде станува загадувач и може да предизвика голема штета.
Озонската обвивка стана предмет на загриженост во раните 1970-ти, кога се пронајдени хемикалии познати како хлорофлуројаглероди (CFC), односно фреони, кои се издигнувале во атмосферата во големи количини заради нивната употреба во фрижидери и аеросол распрскувачи. Загриженоста се фокусирала на можноста дека овие соединенија, преку дејството на сончевата светлина, можат хемиски да го нападнат и уништат стратосферскиот озон, кој ја штити Земјината површина од преголемо ултравиолетово зрачење. Како резултат на ова, индустриите во светот ги замениле CFC супстанциите во скоро сите нивни употреби.