Ѓулхански хатишериф
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ѓулханскиот хатишериф (Ѓулхан-дворец; хатишериф-наредба од Султанот) ― најголем реформаторски акт во период од историјата на Отоманското Царство, со кој почнал реформаторски период познат како танзимат.[1]
Тој бил донесен на 3 ноември 1839 година, со ферман на султанот Абдул Меџид I (1839-1861). Овој акт го укинал спахискиот ред и прокламирал целосна рамноправност помеѓу населението пред законот, без разлика на неговата етничка или верска припадност. На поданиците им била гарантирана сигурноста на имотот и честа, а било објавено и искоренување на митото. Покрај тоа, тој дозволувал изградба, доградба или реновирање на цркви и манастири и давал можност за основање и организирање на црковни-училишни општини. Иако имал силен одек во Европа, поради силната опозиција и моќната бирократија, неговите одредби за еднакви права на христијаните и муслиманите во практиката никогаш не биле спроведени.[1]
И покрај тешкото спроведување, ова било значаен чекор во модернизацијата на Отоманското Царство, која значително заостанувала позади своите тогашни соперници, Австроунгарија и Русија. Ова било потврдено на 18 февруари 1859 година, со што султанот им ветувал на странските земји дека во неговата империја населението е рамноправно. Така, населението сега можело повторно да ги изгради своите храмови, коишто и покрај отпорот на муслиманското население биле изградени.