മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ക്രിസ്തു വർഷം 16,17,18 നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ മുഗളരുടെ ഭരണകാലത്ത് നിലനിന്നിരുന്ന വാസ്തുശൈലിയാണ് മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യ (Mughal architecture) എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ഇന്ത്യ, പാകിസ്താൻ, ബംഗ്ലാദേശ്, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ എന്നീരാജ്യങ്ങളിലെല്ലാം മുഗൾ സാമ്രാജ്യകാലത്തെ നിർമിതികൾ അവശേഷിക്കുന്നുണ്ട്. ഇസ്ലാമിക്-പേർഷ്യൻ-തുർകി-ഭാരതീയ വാസ്തുവിദ്യകളുടെ സങ്കരരൂപമാണ് മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യ[1][2]
സാമ്രാജ്യസ്ഥാപകനായ ബാബർ നിർമിച്ച ചില നിർമിതികളോടെയാണ് മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യയുടെ ബാല്യകാലം ആരംഭിക്കുന്നത്. അഞ്ചുവർഷം നീണ്ടുനിന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭരണകാലത്തെ നിർമിതികളിൽ വളരെ കുറച്ചെണ്ണം മാത്രമേ ഇന്നവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ. പ്രമുഖ മുഗൾചക്രവർത്തിമാരിൽ ഔറംഗസേബ് ഒഴികെയുള്ളവരെല്ലാം വാസ്തുവിദ്യയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നു. മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഒരു പ്രധാന ഘട്ടം അക്ബറിന്റെ ഭരണകാലമാണ്. ചുവന്ന മണൽക്കല്ലിൽ പൊതിഞ്ഞ നിർമിതികളായിരുന്നു ഈ കാലത്തെ പ്രത്യേകത. രണ്ടാമത് ഷാജഹാന്റെ കാലഘട്ടമാണ് പ്രസിദ്ധം. വെണ്ണക്കല്ല്, മുഗൾനിർമിതികളിൽ അതിന്റെ അദ്വിതീയ സ്ഥാനം ഉറപ്പിക്കുന്നത് ഈ കാലഘട്ടത്തിലാണ്. ഷാജഹാനുശേഷം വന്ന ഔറംഗസേബിന്റെ കാലത്ത് മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യ വികസിച്ചില്ല. പിന്നീടുവന്ന ചക്രവർത്തിമാരും മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യയ്ക്ക് കാര്യമായ സംഭാവനകൾ ഒന്നുംതന്നെ നൽകിയില്ല. ഇന്ത്യൻ, പാകിസ്താനി, അഫ്ഗാനി, ഇറാനി വാസ്തുവിദ്യകളിലെല്ലം ഇന്നും മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യയുടെ സ്വാധീനം ദർശിക്കാൻ സാധിക്കും.[3]